1. Lương tháng thứ 13 là gì?
Theo quy định của pháp luật hiện nay, không có quy định nào giải thích rõ khái niệm “lương tháng thứ 13” là gì. Tại Công văn 560/LĐTBXH-BHXH của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội xác định “lương tháng 13” là tiền thưởng.
Trên thực tế thì tại các đơn vị người sử dụng lao động khác nhau thì sẽ xảy ra các trường hợp khác nhau: có đơn vị người lao động nhận được đồng thời các khoản mang tên “lương tháng 13” và một khoản khác mang tên “thưởng Tết, có đơn vị người lao động cuối năm chỉ được nhận lương tháng 13 hoặc thưởng tết; có đơn vị người lao động cuối năm lại không được nhận khoản nào.
Mặt khác, Bộ luật lao động 2019 có quy định về tiền thưởng như sau:
“Thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.”
Như vậy, có thể hiểu rằng, lương tháng thứ 13 chính là một khoản tiền thưởng mà người sử dụng lao động trả cho người lao động và được thỏa thuận giữa công ty và người lao động.
2. Doanh nghiệp có bắt buộc phải trả lương tháng thứ 13 hay không?
Chính bởi pháp luật không có quy định nào bắt buộc về việc doanh nghiệp phải trả lương tháng thứ 13 và sự công nhận lương tháng thứ 13 là một khoản tiền thưởng nên ta có thể khẳng định rằng, doanh nghiệp không bắt buộc phải trả lương tháng thứ 13 cho nhân viên.
Khoản thưởng được đưa ra căn cứ theo kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Vì vậy, người lao động sẽ được thưởng Tết nếu có thỏa thuận trong hợp đồng lao động, theo quy chế nội bộ doanh nghiệp về thưởng Tết, thỏa ước lao động tập thể (thường nó phụ thuộc phần lớn vào doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp và năng suất, hiệu quả công việc của người lao động...). Đây cũng chính là chính sách của các doanh nghiệp nhằm thu hút nguồn lực và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động.
Ngược lại, doanh nghiệp cũng có quyền không thưởng tết cho người lao động nếu kinh doanh không có lãi hoặc người lao động không hoàn thành công việc được giao.
Như vậy, có thể kết luận rằng, tùy vào điều kiện sản xuất kinh doanh, công ty có thể xem xét thưởng lương tháng 13 để khuyến khích người lao động tham gia làm việc tại doanh nghiệp. Việc tăng, giảm mức thưởng lương tháng thứ 13 cũng tùy thuộc vào từng công ty quyết định và không bắt buộc phải trả nếu trong hợp đồng lao động giữa công ty và người lao động đã giao kết không thỏa thuận, hoặc trong trường hợp người lao động không hoàn thành công việc được giao,...
