Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Ngày 03 tháng 8 năm 2017, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 335/TB-VPCP về kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình tại cuộc họp về tiền thu từ xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT, trong đó giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tư pháp, Công an, Giao thông Vận tải căn cứ quy định của pháp luật xây dựng văn bản hướng dẫn để lại 100% tiền thu xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT do cơ quan nhà nước địa phương quyết định xử phạt cho NSĐP để thực hiện từ năm 2018. Trường hợp cần có tỷ lệ điều tiết (đối với lực lượng Công an nhân dân) thì NSĐP được hưởng 70% số tiền thu được. Tổng hợp ý kiến của các Bộ: Công an (Công văn số 2329/BCA-V22 ngày 26 tháng 9 năm 2017), Tư pháp (Công văn số 4545/BTP-QLXLVPHC&TDTHPL ngày 27 tháng 9 năm 2017) , Giao thông Vận tải (Công văn số 10059/BGTVT-ATGT ngày 05 tháng 9 năm 2017), Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia (Công văn số 337/UBATGTQG ngày 05 tháng 9 năm 2017) và các địa phương, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ như sau:

Các quy định pháp lý và việc tổ chức thực hiện hiện nay đã đảm bảo đúng chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, cụ thể:

Điều 35, Điều 37 của Luật NSNN năm 2015 quy định: tiền thu từ xử phạt VPHC bao gồm cả xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT đường bộ, đường sắt và đường thủy nội địa do cơ quan, đơn vị thuộc cấp nào xử phạt sẽ phân cấp cho ngân sách cấp đó hưởng 100%.

điểm i, khoản 1, điều 13); tiền thu từ xử phạt VPHC, phạt, tịch thu khác theo quy định của pháp luật do các cơ quan nhà nước địa phương quyết định thực hiện xử phạt, tịch thu là khoản thu NSĐP hưởng 100% (điểm p, khoản 1, điều 15).

Như vậy, theo các quy định hiện hành thì: Thu xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT đường bộ, đường sắt và đường thủy nội địa do các lực lượng ở địa phương xử phạt (Công an xã, Thanh tra thuộc Sở Giao thông vận tải, Thanh tra thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường, cơ quan cảng vụ thuộc địa phương và các lực lượng địa phương khác) là khoản thu NSĐP hưởng 100%.

2. Về việc bố trí dự toán thu, chi NSNN

Đối với phần thu xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT do các cơ quan địa phương thực hiện đã được cân đối 100% cho NSĐP. Ngoài ra, do năm 2016 NSĐP được để lại 30% số phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT và định mức chi năm 2017 đảm bảo nguyên tắc không thấp hơn mặt bằng chi năm 2016, nên dự toán năm 2017 của các địa phương đã bao gồm số chi bảo đảm trật tự ATGT của địa phương năm 2016, với mức chi ít nhất bằng 30% số thu xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT năm 2016.

II. Về nội dung chỉ đạo: “Trường hợp cần có tỷ lệ điều tiết (Đối với lực lượng Công an nhân dân) thì NSĐP được hưởng 70% số tiền thu được”.

Theo giải trình ở trên, thì việc “điều tiết” 70% số tiền thu được từ xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT do các cơ quan trung ương thực hiện cho NSĐP là chưa phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.

Phương án 1: Bổ sung có mục tiêu cho các địa phương tương ứng 70% số tiền thu được từ xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT phần NSTW hưởng được (là phần do lực lượng công an nhân dân trung ương (trừ công an xã) được tổ chức, hoạt động và thực hiện xử phạt trên địa bàn địa phương).

- Ưu điểm của Phương án 1 là đơn giản, dễ thực hiện và cũng phù hợp với kiến nghị của nhiều địa phương; không phải xử lý chênh lệch giữa số dự toán và số thực hiện thực tế về thu xử phạt VHPC trong lĩnh vực ATGT NSTW được hưởng.

+ Số liệu không cập nhật, nhưng về nguyên tắc cuốn chiếu hàng năm, thì số bổ sung có mục tiêu cho các địa phương sẽ từng bước bám theo số thu;

Phương án 2: Tổng hợp 70% số tiền thu được từ xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT phần NSTW hưởng được trên cả nước (là phần do lực lượng công an nhân dân trung ương (trừ công an xã) được tổ chức, hoạt động và thực hiện xử phạt trên địa bàn địa phương) và chia cho từng địa phương theo nguyên tắc, tiêu chí.

Việc phân chia, bổ sung có mục tiêu cho các địa phương thực hiện theo nguyên tắc, tiêu chí cụ thể do Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Đối với năm 2018, để kịp tổng hợp dự toán trình cấp có thẩm quyền, đề nghị Bộ Công an đề xuất phương án phân chia 70% tổng số thu NSTW được hưởng từ nguồn xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT năm 2016 cho từng địa phương, kèm thuyết minh cụ thể; gửi Bộ Tài chính để kịp tổng hợp vào dự toán NSNN trình các cấp thẩm quyền theo quy định.

khoản 4, điều 9), nên việc sử dụng khoản kinh phí bổ sung có mục tiêu này ở địa phương trong cả 02 phương án nêu trên đều chưa phù hợp. Mặc dù Nghị định số 165/2016/NĐ-CP ngày 24 tháng 12 năm 2016 của Chính phủ có quy định NSĐP hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ đảm bảo trật tự ATGT của NSTW trong trường hợp cấp thiết để đảm bảo ổn định tình hình kinh tế, xã hội; tuy nhiên, để có căn cứ triển khai, cần đưa nội dung này vào Nghị quyết của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2018.

Đến nay Bộ Tài chính đã nhận được 4/4 ý kiến của bộ, cơ quan trung ương và 55/63 địa phương gửi xin ý kiến.

b) Một số ý kiến khác:

- Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia (Ủy ban) đề xuất: (i) địa phương hưởng 100% thu xử phạt hành chính ATGT do Công an địa phương (Công an tỉnh, huyện, quận, thị xã, thị trấn) thực hiện; (ii) nếu không được phương án (i), thì địa phương hưởng 70% kinh phí xử phạt hành chính ATGT do Công an địa phương thực hiện.

- Bộ Công an đề xuất:

Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ: Đề xuất này tương tự cơ chế quy định tại Thông tư số 89/2007/TT-BTC ngày 25/7/2007 của Bộ Tài chính hướng dẫn việc thu, nộp tiền phạt, quản lý và sử dụng tiền thu từ xử phạt VPHC trong các lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt và đường thủy nội địa áp dụng cho giai đoạn từ tháng 7/2013 trở về trước.

Vì vậy, trình Thủ tướng Chính phủ nhất trí với đề xuất của Bộ Công an.

Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ: Nhất trí với đề xuất của Bộ Công an, vì ngoài việc chi cho công tác đảm bảo trật tự ATGT của các cơ quan trực thuộc Bộ Công an, còn góp phần hỗ trợ cho công an các địa phương có nguồn thu xử phạt ATGT hạn chế và thực hiện trang bị tập trung đối với một số phương tiện, trang thiết bị cần thiết đảm bảo thống nhất, đồng bộ, chuyên nghiệp.

Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ: Việc bổ sung có mục tiêu cho địa phương chỉ được thực hiện từ nguồn NSTW được hưởng, trong khi số thu nêu trên bao gồm phần NSTW được hưởng là 2.438 tỷ đồng, phần còn lại ngân sách địa phương hưởng (Công văn số 352/KBNN-KTNN). Vì vậy, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ dự toán năm 2018 tính cho Bộ Công an và bổ sung có mục tiêu cho địa phương căn cứ số thu xử phạt hành chính ATGT NSTW được hưởng năm 2016.

Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ: Việc điều tiết nguồn kinh phí giữa các địa phương để tập trung xử lý các điểm nóng, địa bàn phức tạp về an toàn giao thông là cần thiết. Nội dung chi như thế nào cho hiệu quả, đề nghị các bộ, ngành chức năng và địa phương có báo cáo cụ thể, gửi Bộ Tài chính để tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định. Việc quản lý, sử dụng, thanh quyết toán nguồn bổ sung có mục tiêu từ NSTW cho NSĐP được thực hiện theo quy định về quản lý NSNN và thông tư hướng dẫn chi nguồn này.

+ Nêu rõ tại 02 phương án trong dự thảo công văn: 70% số tiền thu được từ xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT phần NSTW hưởng được điều tiết (có mục tiêu) cho NSĐP là phần do lực lượng công an nhân dân trung ương (trừ công an xã) được tổ chức, hoạt động và thực hiện xử phạt trên địa bàn địa phương.

+ Bổ sung ý kiến: “Về lâu dài, Bộ Tài chính tham mưu, báo cáo Chính phủ báo cáo Quốc hội nghiên cứu, xem xét sửa đổi, bổ sung Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật ngân sách nhà nước năm 2015 và các văn bản có liên quan nhằm tạo cơ sở pháp lý trong việc thực hiện lâu dài và có hiệu quả nguồn tiền thu từ XPVPHC cũng như việc điều tiết nguồn kinh phí thu chi từ xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực nói chung và lĩnh vực an toàn giao thông nói riêng”.

(2) Ý kiến của các địa phương:

3. Phương án trình Thủ tướng Chính phủ

(1) Khi báo cáo Quốc hội dự toán NSNN 2018 sẽ kiến nghị: Từ năm 2018, giao Chính phủ căn cứ số thu xử phạt VPHC trong lĩnh vực ATGT phần NSTW được hưởng năm liền trước năm hiện hành, xác định bổ sung có mục tiêu cho từng địa phương tương ứng 70% số thu trên, để hỗ trợ địa phương thực hiện nhiệm vụ đảm bảo trật tự ATGT trên địa bàn, bao gồm cả nhiệm vụ đảm bảo trật tự ATGT trên địa bàn của lực lượng Công an địa phương, tổng hợp vào dự toán NSNN theo quy định về quản lý ngân sách hiện hành.

(3) Giao các địa phương bố trí 70% số kinh phí bổ sung có mục tiêu nguồn xử phạt hành chính ATGT hàng năm cho Công an địa phương và 30% cho các lực lượng địa phương khác làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự, ATGT trên địa bàn.

(5) Giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đánh giá cụ thể các nội dung chi từ nguồn này và các giải pháp tăng cường điều tiết giữa các địa phương báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thực hiện vào các năm sau.