Kính gửi: Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Để người lao động hiểu rõ hơn về lợi ích của việc tham gia BHXH cũng như việc bảo lưu, tích lũy thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, đảm bảo an sinh bền vững; đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của người sử dụng lao động trong việc đảm bảo quyền lợi tham gia BHXH đối với người lao động, BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo với cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp về tình trạng này; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, cụ thể như sau:

- Phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh, các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp tăng cường tổ chức các hội nghị đối thoại, tọa đàm với người lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất về chính sách BHXH;

- Cung cấp thông tin định kỳ về tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn cho các cơ quan phát thanh, truyền hình, báo chí ở địa phương.

- Những quy định của mới của Luật BHXH năm 2014 áp dụng từ ngày 01/01/2018 và tác động của nó đối với đời sống xã hội, bao gồm: phạm vi mở rộng đối tượng tham gia, việc thay đổi cách tính lương hưu, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với người tham gia BHXH tự nguyện;

- So sánh, làm rõ những ưu điểm vượt trội của việc tham gia BHXH để hưởng lương hưu với tham gia bảo hiểm thương mại hoặc gửi tiền tiết kiệm.

Trên đây là những nội dung trọng tâm cần triển khai tuyên truyền kịp thời, đảm bảo việc thực hiện đạt hiệu quả cao. BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai sớm và báo cáo kết quả thực hiện về BHXH Việt Nam (Trung tâm Truyền thông) theo quy định./.

- Như trên;
- Tổng Giám đốc (để b/c);
- Các Phó Tổng Giám đốc;
- Ban CSXH; Cổng thông tin điện tử BHXH VN;
- Lưu: VT, TT (5 bản).

KT. TỔNG GIÁM ĐỐC
PHÓ TỔNG GIÁM ĐỐC




Phạm Lương Sơn

TÀI LIỆU

ĐỊNH HƯỚNG NỘI DUNG TUYÊN TRUYỀN TRỌNG ĐIỂM

(đính kèm Công văn số 3758/BHXH-TT ngày 24 tháng 8 năm 2017 của BHXH Việt Nam)

THAM GIA BHXH ĐỂ HƯỞNG LƯƠNG HƯU SO VỚI THAM GIA BẢO HIỂM NHÂN THỌ, GỬI TIẾT KIỆM VÀ NHẬN BHXH MỘT LẦN

Trước hết, phải khẳng định Chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách rất nhân văn của Đảng và Nhà nước đảm bảo mọi công dân có quyền được hưởng an sinh xã hội. Theo đó, người lao động khi làm việc được người sử dụng lao động đóng BHXH để hưởng đủ các chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất; người đủ 15 tuổi mà không thuộc trường hợp được người sử dụng đóng BHXH thì được tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất. Chính sách này hoàn toàn khác với loại hình bảo hiểm nhân thọ. Việc so sánh thật chi tiết về quyền lợi giữa bảo hiểm nhân thọ và BHXH là rất khó do bảo hiểm nhân thọ có nhiều gói quyền lợi khác nhau. Về cơ bản, có một số điểm khác biệt lớn sau:

Thứ hai, về điều kiện, mức phí tham gia: Đối tượng tham gia BHXH là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc với mức đóng xác định trước là 22% vào quỹ hưu trí, tử tuất. Nhưng đối với bảo hiểm nhân thọ, mặc dù nhìn thoáng qua các gói quyền lợi thì thấy có vẻ hấp dẫn nhưng họ đặt ra điều kiện khá ngặt nghèo về tuổi đời, sức khỏe tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm để giảm thiểu rủi ro.

- Tiền đóng vào quỹ BHXH đều được điều chỉnh tăng tương ứng với chỉ số giá tiêu dùng từng năm (CPI) theo quy định của Chính phủ được công bố tại năm mà người tham gia hưởng chế độ (chỉ số CPI tăng bình quân 8,1%/năm, tính từ năm 2008 đến nay). Còn bảo hiểm nhân thọ thì tính theo lãi suất thị trường;

- Người tham gia BHXH, khi đã hưởng lương hưu thì mức lương hưu được điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế. Trong thực tế, gần như hàng năm Nhà nước đều điều chỉnh tăng lương hưu. Chỉ tính riêng cho giai đoạn từ năm 2003 đến nay, Chính phủ nhiều lần điều chỉnh lương hưu với mức tăng từ khoảng 7,5 đến 9,3 lần (tùy theo nhóm đối tượng) so với mức lương hưu tại thời điểm năm 2002. Ngoài ra trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu người lao động được quỹ BHXH trả kinh phí để cấp thẻ BHYT và được hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh bình đẳng với mọi người khác mà không phụ thuộc vào mức phí tham gia, loại bệnh... Khi người hưởng qua đời, người lo mai táng còn được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm chết, thân nhân được hưởng chế độ tử tuất (trợ cấp hàng tháng hoặc một lần). Đây là ưu điểm vượt trội của BHXH. Đối với bảo hiểm nhân thọ, quyền lợi được hưởng theo hợp đồng đã ký kết. Ngoài ra, trong trường hợp rủi ro mà doanh nghiệp bảo hiểm phá sản thì người tham gia có thể mất hết quyền lợi.

2. So sánh BHXH với gửi tiết kiệm

Khi gửi tiết kiệm, người tham gia được hưởng một khoản tiền lãi theo kỳ hạn của tiền gửi, sau thời gian khoảng 20 đến 30 năm thì giá trị của khoản tiền gốc còn lại rất ít. Đây là điều ngược lại với BHXH khi tiền đóng BHXH được trả lại bằng việc điều chỉnh tăng theo chỉ giá tiêu dùng (CPI) qua từng năm và trở thành căn cứ để tính lương hưu.

- Đóng BHXH và gửi tiết kiệm 20 năm tính từ năm 2008 (năm 2008 là năm đầu tiên thực hiện BHXH tự nguyện);

Cụ thể như sau:

+ Năm 2008-2009: 800.000đ (bằng 16%);

+ Năm 2012-2013: 1.100.000đ (bằng 20%);

- Lãi suất tiết kiệm: 7%/năm; tính theo lãi gộp qua từng năm.

- Người tham gia hưởng lương hưu từ năm 2028 khi đủ 55 tuổi đối với nữ tỷ lệ % hưởng lương hưu theo quy định là 55% (nam giới đủ 60 tuổi, tỷ lệ là 45%);

- Kỳ vọng sống sau tuổi nghỉ hưu là 20 năm;

- Trợ cấp tuất một lần bằng 3 tháng lương hưu tại thời điểm chết (mức thấp nhất theo quy định).

Đóng BHXH để hưởng lương hưu

Gửi tiết kiệm

Lao động nữ

Lao động nam

249.600.000

249.600.000

249.600.000

1.713.000.000

1.713.000.000

494.881.815

7.137.500

7.137.500

55%

45%

3.925.625

3.211.875

2.886.811

1.931.195.000

1.580.068.763

692.834.541

86.903.784

71.103.094

0

100.000.000

100.000.000

0

42.591.393

34.847.503

0

2.160.690.329

1.786.019.000

1.187.717.000

973.333.000

598.303.000

Nếu xét về thực tiễn cuộc sống, xin cung cấp thêm một số thông tin được đăng tải trên Báo điện tử của Trung ương Hội khuyến học Việt Nam (Báo Dân trí) và Báo điện tử VietNamNet vào ngày 10/6/2017 với tiêu đề “12 sổ tiết kiệm trị giá căn nhà: Sau 20 năm còn 3 bát phở”. Nội dung bài báo đã kể về một số câu chuyện về hành trình tích cóp tiền đem gửi tiết kiệm của một số người và sau mấy chục năm họ ngã ngửa khi tiền gửi “bốc hơi” còn bằng cân thịt, mớ rau, thậm chí có trường hợp chỉ còn 0 đồng.

Câu chuyện thứ hai: Anh Hoàng Nam Thành (TPHCM) gửi tiết kiệm 2 chỉ vàng từ cuối năm 1983, sau 34 năm chỉ còn 0 đồng.

Như vậy càng củng cố thêm nhận định: Đối với quỹ BHXH, dù đồng tiền mất giá vẫn luôn được Nhà nước điều chỉnh kịp thời bù đắp lại quyền lợi cho người tham gia BHXH. Vì vậy, người hưởng lương hưu luôn có mức lương ổn định trong suốt cuộc đời, không bị rủi ro như gửi tiết kiệm.

3. So sánh hưởng lương hưu với nhận BHXH một lần

Thứ nhất, khi nhận BHXH một lần thì người lao động sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có gì đảm bảo cho cuộc sống lúc tuổi già và sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Cần hiểu rằng khoản tiền đóng vào quỹ BHXH là một của để dành quý giá của chính mình, nó không mất đi mà ngược lại vẫn được cơ quan BHXH quản lý và đầu tư tăng trưởng, người lao động hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ một phần kinh phí từ Nhà nước (theo mức 10, 25, 30% mức đóng tính trên chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn tùy theo đối  tượng). Trong thời gian bảo lưu nếu chẳng may bị chết thì gia đình còn được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở, thân nhân tùy theo điều kiện được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng (tối đa 4 người) đến khi trưởng thành (nếu là con) hoặc hưởng đến khi chết (nếu là vợ, chồng hoặc cha, mẹ đã hết tuổi lao động và không có thu nhập hoặc có thu nhập nhưng thấp hơn mức lương cơ sở); trường hợp nhận trợ cấp tuất một lần thì mức trợ cấp được tính như BHXH một lần.

- Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 2 tháng lương. Như vậy, người lao động bị thiệt mất 0,64 tháng lương và quỹ có lợi, nhưng chúng ta không khuyến khích việc nhận BHXH một lần cũng chính vì mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội bền vững cho người dân.

Vẫn với các giả định nêu trong ví dụ tại phần so sánh giữa tham gia BHXH và gửi tiết kiệm, nếu nhận BHXH một lần thì mức hưởng như sau:

- Mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi tính bằng 2 tháng lương bình quân. Từ tháng 01/2014 đến tháng 12/2027: 14 năm x 2 tháng = 28 tháng.

Tổng số tiền nhận BHXH một lần:

* Tổng quyền lợi khi hưởng lương hưu (bao gồm cả tiền mua thẻ BHYT, trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất một lần theo mức thấp nhất là 3 tháng lương hưu):

- Đối với lao động nam là 1.786.019.000 đồng nhiều hơn 1.521.931.000 đồng so với nhận BHXH một lần (nhiều hơn 5,76 lần).

Từ khóa: Công văn 3758/BHXH-TT, Công văn số 3758/BHXH-TT, Công văn 3758/BHXH-TT của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Công văn số 3758/BHXH-TT của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Công văn 3758 BHXH TT của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, 3758/BHXH-TT