KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG GIAI ĐOẠN 2021-2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI

Thực hiện nội dung Công văn số 3471/VPCP-KGVX ngày 26/5/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng theo Quyết định số 329/QĐ-TTG ngày 15/3/2017 của Thủ tướng Chính phủ; Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Gia Lai như sau:

I. Công tác chỉ đạo triển khai

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hướng dẫn cụ thể đến hệ thống thư viện công cộng trong toàn tỉnh triển khai thực hiện các nội dung của kế hoạch, xây dựng phát triển thói quen, kỹ năng đọc sách, định hướng văn hóa đọc trong đông đảo Nhân dân. Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo xây dựng hệ thống thư viện đạt chuẩn, đủ điều kiện phục vụ nhu cầu giảng dạy, học tập của giáo viên và học sinh tại các trường trung học trên địa bàn tỉnh.

II. Kết quả triển khai thực hiện

1. Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức:

1.2. Có 15% người dân trên địa bàn tỉnh được tiếp cận sử dụng thông tin, tri thức và các dịch vụ liên quan tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã, nhà sách: Đạt 100% (chỉ tiêu 15-20%).

2.1. Có 40% người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc và học tập suốt đời: Đạt 100% (chỉ tiêu 40 - 50%).

3. Về tăng cường hoạt động thư viện, xuất bản:

3.2. Số lượt người truy cập và sử dụng thông tin tại các thư viện đạt 700.000 lượt/năm: Đạt 100%

- 50% cơ sở giáo dục ở bậc phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định: Đạt 100%;

(có Phụ lục về chỉ số phát triển kèm theo)

1. Thuận lợi

- Viên chức Thư viện tỉnh, thư viện huyện, thị xã, và các trường học đã có sự kết nối, tích cực, trách nhiệm, tâm huyết đưa sách đến gần với người dân.

- Công tác thông tin tuyên truyền các hoạt động hưởng ứng phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đã được triển khai kịp thời, đồng bộ với nhiều hình thức phong phú, đa dạng và có tác động tích cực đến nhận thức của các tầng lớp Nhân dân.

- Sự phát triển của công nghệ thông tin (internet) khiến thói quen đọc sách của người dân ngày càng bị giảm sút. Gia đình, nhà trường, xã hội chưa phát huy được vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen đọc, hướng dẫn kỹ năng, phương pháp đọc sách, khai thác thông tin, đặc biệt là nhu cầu sử dụng thư viện cho việc học tập, nghiên cứu.

- Kinh phí cho hoạt động luân chuyển sách, báo lưu động còn thấp. Nguồn sách báo luân chuyển mặc dù đã có sự quan tâm đầu tư, bổ sung sách báo mới, nhưng vẫn còn ít. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác thư viện còn nhiều hạn chế.

- Loại hình thư viện tư nhân chưa phát triển tại địa phương, mới chỉ có một số trạm đọc sách miễn phí quy mô nhỏ hoặc tủ sách “0 đồng” tại địa bàn dân cư.

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

- Hình thành thói quen, sở thích, kỹ năng đọc nhằm xây dựng và phát triển phong trào đọc trong các tầng lớp Nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên, chú trọng tới người dân vùng nông thôn, vùng núi, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn.

2. Yêu cầu

- Kế hoạch phải được triển khai từ cấp tỉnh đến cơ sở và tranh thủ được sự hưởng ứng nhiệt tình của cộng đồng dân cư.

II. QUAN ĐIỂM VÀ MỤC TIÊU

- Phát triển văn hóa đọc là một trong những nội dung quan trọng của sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục của địa phương, góp phần đáng kể vào công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng của tỉnh.

- Nhà nước hỗ trợ phát triển văn hóa đọc, đồng thời đẩy mạnh việc đa dạng hóa, huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia phát triển văn hóa đọc.

2. Mục tiêu

Xây dựng và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc (xuất bản phẩm in và điện tử) trong các tầng lớp Nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh, chú trọng tới người dân ở vùng nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; cải thiện môi trường đọc; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập tại địa phương.

a. Mục tiêu đến năm 2025:

+ Phấn đấu 85% học sinh, sinh viên và người học khác tại các cơ sở giáo dục được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại các thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học;

- Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc:

+ Duy trì 85% người sử dụng thư viện (đối với học sinh, sinh viên là 90%) có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.

+ Phấn đấu đạt mức hưởng thụ bình quân sách là 05 bàn/người dân và đạt 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng; trung bình mỗi người dân đọc 04 cuốn sách/năm;

+ Duy trì 100% cơ sở giáo dục ở các bậc, cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 50% cơ sở giáo dục ở bậc phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định; phấn đấu 70% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó có bộ phận nghiên cứu khoa học, bộ phận phục vụ thiếu nhi và người khuyết tật.

Người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, trí thức phục vụ trong sản xuất, học tập, công tác. Các chỉ tiêu phát triển văn hóa đọc được duy trì, củng cố và phát triển. Môi trường đọc tiếp tục được cải thiện. Hoạt động thư viện, xuất bản có khả năng đáp ứng nhu cầu đọc của người dân (bao gồm cả xuất bản phẩm in và điện tử).

+ Phấn đấu 90% học sinh, sinh viên và người học khác tại các cơ sở giáo dục được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại các thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học;

+ Duy trì đạt mức hưởng thụ bình quân sách là 05 bản/người dân và đạt 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng; mỗi người dân trung bình đọc 04,2 cuốn sách/năm;

+ Phấn đấu 100% cơ sở giáo dục ở các bậc, cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 100% cơ sở giáo dục ở bậc phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định; 80% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó có bộ phận phục vụ thiếu nhi và người khuyết tật; 100% thư viện của các viện, trung tâm nghiên cứu khoa học có đủ vốn tài liệu chuyên sâu.

1. Về công tác thông tin, tuyên truyền

- Huy động sự tham gia có hiệu quả của các phương tiện thông tin, truyền thông với nhiều hình thức thực hiện đa dạng, phù hợp. Khuyến khích các phương tiện thông tin đại chúng có chuyên mục thường kỳ về văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc.

2. Xây dựng thói quen, sở thích và trang bị kỹ năng phương pháp đọc

- Huy động sự tham gia, phối hợp triển khai của các cơ quan, đoàn thể, các tổ chức liên quan trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc (nhà trường, thư viện, nhà xuất bản, nhà sách...) và tăng cường vai trò của gia đình.

- Tổ chức các câu lạc bộ, hội sách nhằm khuyến khích học sinh và Nhân dân tham gia đọc sách; có các hình thức giới thiệu sách mới, sách hay, sách địa chí của địa phương, các thông tin văn hóa, văn học trong nước và thế giới.

- Rà soát, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách liên quan cần thiết, góp phần tạo môi trường đọc thuận lợi; xây dựng các chính sách khuyến khích đầu tư cho phát triển văn hóa đọc tại địa phương.

- Tập trung triển khai các chương trình, kế hoạch, đề án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt có nội dung liên quan đến phục vụ phát triển văn hóa đọc, trong đó xác định cụ thể các nội dung, mức độ liên quan để triển khai việc lồng ghép phù hợp, hiệu quả.

Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và cơ sở khác hoạt động trong lĩnh vực phát hành, kinh doanh xuất bản phẩm đối với phát triển văn hóa đọc.

- Xây dựng và phát triển hệ thống thư viện công cộng hiện đại, có vốn tài liệu phong phú, thân thiện với người sử dụng, trở thành trung tâm thông tin, văn hóa, giáo dục của cộng đồng, nơi giao lưu giữa tác giả - tác phẩm và người đọc, phục vụ hiệu quả nhu cầu học tập suốt đời của Nhân dân; chú trọng phát triển thư viện trường học góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

- Đa dạng hóa các dịch vụ thư viện; đẩy mạnh dịch vụ thư viện lưu động tại các địa phương; thực hiện liên kết giữa các thư viện với trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã; luân chuyển sách, báo, tài liệu giữa các thư viện, chú trọng luân chuyển từ hệ thống thư viện công cộng tới các địa bàn nông thôn, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đến các trường học, đồn biên phòng, trại giam, các thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng...

- Đảm bảo đủ các loại sách và tài liệu trên các lĩnh vực, đáp ứng các yêu cầu của các đối tượng người đọc khác nhau. Chú trọng sách, bài viết về kiến thức trên các lĩnh vực phục vụ trong sản xuất, học tập, công tác và đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, phản động, chống tham nhũng, tham ô, lãng phí, sự xuống cấp về đạo đức, lối sống và các thói hư, tật xấu, tệ nạn xã hội.

- Huy động các nguồn lực xã hội nâng cao năng lực hoạt động xuất bản và phát hành phục vụ đông đảo Nhân dân. Xây dựng mô hình, mạng lưới và cơ cấu xuất bản phù hợp với sự phát triển của công nghiệp xuất bản hiện đại, đáp ứng đầy đủ, đúng đối tượng và địa bàn, đặc biệt quan tâm vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi và các đối tượng khác trong xã hội.

- Tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá các tác phẩm có giá trị của Việt Nam đến các tỉnh biên giới của Campuchia và Lào.

IV. KINH PHÍ VÀ CƠ CHẾ TÀI CHÍNH THỰC HIỆN

2. Nguyên tắc sử dụng kinh phí

- Nguồn kinh phí được sử dụng lồng ghép thông qua việc thực hiện những nội dung liên quan của các chương trình, đề án khác được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung trình cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế, chính sách về xây dựng và phát triển mô hình của hệ thống thư viện công cộng, khuyến khích mô hình thư viện tư nhân, tủ sách cộng đồng, dòng họ và các quy định cụ thể cần thiết khác có liên quan đến phát triển văn hóa đọc trên địa bàn tỉnh.

- Chủ động phối hợp với các sở, ban ngành, địa phương trong việc lồng ghép với nội dung các chương trình, kế hoạch khác có liên quan trong quá trình thực hiện các mục tiêu của kế hoạch.

- Chỉ đạo hệ thống thư viện công cộng của địa phương thực hiện luân chuyển sách, báo phục vụ tại các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, các đơn vị lực lượng vũ trang, các điểm Bưu điện - Văn hóa xã, các trường học, các trung tâm giáo dục, các trường giáo dưỡng và các trại giam trên địa bàn tỉnh.

- Phối hợp chặt chẽ với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan liên quan khác triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao; chủ động lồng ghép với các chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện các đề án khác có liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Chỉ đạo rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện trường học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp; xây dựng và phát triển nguồn học liệu mở; nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo các cơ sở in, phát hành trên địa bàn tỉnh nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động in, xuất bản, phát hành nhằm phát triển văn hóa đọc tại địa phương.

4. Sở Tài chính

5. Các Sở, ban, ngành liên quan khác

6. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Lồng ghép việc triển khai thực hiện Kế hoạch với quá trình triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch khác có liên quan tại địa phương.

- Sử dụng đúng mục đích, hiệu quả các nguồn kinh phí hỗ trợ của ngân sách nhà nước cho phát triển văn hóa đọc theo đúng quy định pháp luật.

7. Đề nghị Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy

8. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh

b. Tích cực tham gia tuyên truyền, vận động về văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc; triển khai lồng ghép với các hoạt động, phong trào do tổ chức mình chủ trì hoặc phối hợp thực hiện hỗ trợ việc phát triển văn hóa đọc; chú trọng triển khai đối với các nhóm đối tượng như: Người cao tuổi, phụ nữ, trẻ em, thanh niên, công nhân; các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

PHỤ LỤC

SỐ LIỆU CHỈ SỐ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI TỪ NĂM 2017-2020

HỆ THỐNG THƯ VIỆN CÔNG CỘNG