KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI HOẠT ĐỘNG DỰ PHÒNG, PHÁT HIỆN SỚM VÀ QUẢN LÝ MỘT SỐ BỆNH KHÔNG LÂY NHIỄM PHỔ BIẾN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẠC LIÊU GIAI ĐOẠN 2020 - 2025

1. Tình hình, thực trạng và gánh nặng bệnh tật, tử vong do bệnh không lây nhiễm

- Theo số liệu nghiên cứu của Cục Y tế dự phòng, tình hình mắc các bệnh không lây nhiễm khá cao: Tỷ lệ mắc Tăng huyết áp tại cộng đồng 13% trên tổng dân số; đái tháo đường 3% trên tổng dân số; bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính 4,2% dân số trên 40 tuổi, hen phế quản chiếm 3,9% dân số chung; các loại ung thư phổ biến: ung thư vú 29,9/100.000 dân số nữ, ung thư cổ tử cung 13,6/100.000 dân số nữ, ung thư đại trực tràng 19/100.000 dân số nam và 14,7/100.000 dân số nữ. Tuy nhiên, tình hình khám sàng lọc phát hiện sớm và quản lý bệnh không lây nhiễm tại tỉnh Bạc Liêu còn hạn chế. Số liệu thống kê báo cáo từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bạc Liêu năm 2019 ghi nhận: Tỷ lệ phát hiện bệnh Tăng huyết áp: 36,4% so với tổng số người mắc, tỷ lệ quản lý 23,8%; tỷ lệ phát hiện bệnh Đái tháo đường 18% trên tổng số người mắc, tỷ lệ quản lý 15,5%; tỷ lệ phát hiện Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính 48,3%, tỷ lệ quản lý 15,6%; tỷ lệ phát hiện bệnh hen phế quản 6,4%, tỷ lệ quản lý 2,27%; tỷ lệ người thuộc đối tượng nguy cơ được khám phát hiện sớm ung thư (Ung thư vú, ung thư cổ tử cung) đạt 18,8%. Qua số liệu trên cho thấy tỷ lệ phát hiện bệnh mới, ở giai đoạn sớm và số bệnh nhân mắc bệnh không lây nhiễm được quản lý còn khá thấp so với thực tế.

Dự án Phòng, chống ung thư; Phòng, chống bệnh tim mạch (chủ yếu bệnh Tăng huyết áp - THA); Phòng, chống đái tháo đường (ĐTĐ); Phòng chống bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản (BPTNMT & HPQ) và Phòng, chống tác hại thuốc lá do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật trực thuộc Sở Y tế triển khai thực hiện. 

- Ban Chỉ đạo phòng chống bệnh không lây nhiễm còn tập trung chủ yếu ở ngành y tế, công tác phối hợp liên ngành còn gặp nhiều khó khăn, nhất là trong kiểm soát, kinh doanh, tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá.

- Tình trạng thiếu thuốc điều trị và trang thiết bị sàng lọc, phát hiện sớm tại tuyến y tế cơ sở. Năng lực chuyên môn của nguồn nhân lực tại tuyến tỉnh, huyện, xã trong công tác quản lý, điều trị THA, ĐTĐ, BPTNMT & HPQ, chăm sóc dự phòng ung thư còn hạn chế, nhất là tại tuyến y tế cơ sở.

- Hệ thống giám sát chủ yếu dựa vào hệ thống báo cáo bệnh viện và một số điều tra nghiên cứu ở quy mô khác nhau. Chưa có thống kê, đánh giá đầy đủ về số mắc và tử vong về các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng; chưa thực hiện đầy đủ hoạt động giám sát nguyên nhân tử vong do các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng.

- Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới;

- Quyết định số 1092/QĐ-TTg ngày 02/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình Sức khỏe Việt Nam;

- Quyết định số 3756/QĐ-BYT ngày 21/6/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành hướng dẫn hoạt động dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý một số bệnh không lây nhiễm phổ biến cho tuyến y tế cơ sở;

III. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

2. Thông qua các hoạt động nhằm kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm; đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi nguy cơ; nâng cao năng lực hệ thống y tế dự phòng, y tế cơ sở và các cơ sở điều trị chuyên sâu; chủ động giám sát phát hiện và điều trị khống chế tỷ lệ mắc, tỷ lệ di chứng, tàn tật và giảm tỷ lệ tử vong; nâng cao tuổi thọ và chất lượng nguồn nhân lực.

IV. MỤC TIÊU

- Khống chế tốc độ gia tăng tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc bệnh tại cộng đồng, hạn chế tàn tật và tử vong sớm do mắc các bệnh không lây nhiễm, trong đó ưu tiên phòng, chống các bệnh ung thư, tim mạch (chủ yếu bệnh THA), ĐTĐ, BPTNMT & HPQ nhằm góp phần bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.

- Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của mỗi người dân và cộng đồng để chủ động dự phòng các yếu tố nguy cơ phổ biến đối với sức khỏe nhằm phòng tránh bệnh tật, bảo vệ sức khỏe cho cá nhân, gia đình và cộng đồng

2. Mục tiêu cụ thể và chỉ tiêu đến năm 2025

Lĩnh vực/Chỉ tiêu

2025

100%

70%

30%

10%

30%

10%

50%

- Khống chế tỷ lệ ĐTĐ ở người 30-69 tuổi;

50%

50%

50%

40%

95%

95%

100%

95%

1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền

- Thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, huyện, thị xã triển khai quản lý THA, ĐTĐ tại các trạm y tế và phân công nhiệm vụ cụ thể các thành viên.

- Lập kế hoạch đào tạo cho các Trạm y tế về quản lý THA, ĐTĐ theo nguyên lý y học gia đình theo Hướng dẫn lập kế hoạch đào tạo tại Quyết định số 2559/QĐ-BYT ngày 20/4/2018 của Bộ Y tế ban hành Kế hoạch tăng cường thực hiện điều trị, quản lý Tăng huyết áp và Đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình tại các Trạm y tế.

- Tổ chức, sắp xếp, bố trí nhân lực đảm bảo cho việc triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn đạt hiệu quả.

- Đào tạo y tế khóm, ấp, cộng tác viên sàng lọc THA và nguy cơ ĐTĐ kết hợp với truyền thông về dự phòng, phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm phổ biến.

3. Công tác chuyên môn kỹ thuật

- Công tác truyền thông giáo dục nâng cao nhận thức về phòng, chống các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính.

+ Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về phòng, chống các bệnh không lây nhiễm với hình thức và nội dung phong phú để người dân quan tâm, tự giác và tích cực thực hiện các biện pháp dự phòng cho bản thân và cộng đồng.

- Xây dựng môi trường hỗ trợ thay đổi hành vi lối sống và nâng cao sức khỏe.

+ Vận động người dân tham gia vào các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng, tại nơi làm việc, học tập để dự phòng một số bệnh không lây nhiễm.

+ Duy trì tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B để phòng viêm gan dẫn đến ung thư gan.

b) Phát hiện sớm người có nguy cơ mắc một số bệnh không lây nhiễm phổ biến thông qua các hoạt động

- Các cơ sở y tế thực hiện sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh không lây nhiễm phổ biến. Hướng dẫn mọi người đi khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ, sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh không lây nhiễm phổ biến.

- Tiếp tục triển khai công tác khám, lập hồ sơ sức khỏe cá nhân, từ đó đánh giá đối lượng nguy cơ cao, giúp phát hiện sớm và đưa vào quản lý điều trị các bệnh mạn tính, bệnh không lây nhiễm phổ biến tại cộng đồng.

Các cơ sở y tế thực hiện chẩn đoán, điều trị, sơ cấp cứu, chuyển tuyến, tư vấn cho người mắc một số bệnh không lây nhiễm phổ biến theo hướng dẫn tại Quyết định 3756/QĐ-BYT của Bộ Y tế và phạm vi giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh của đơn vị.

- Thường xuyên kiểm tra, giám sát hỗ trợ chuyên môn cho các trạm y tế triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình.

- Phản hồi về chuyên môn: Bệnh nhân được Trạm y tế chuyển lên: khi phát hiện tính không phù hợp về chuyên môn, cơ sở y tế tuyến trên có hình thức phản hồi, hỗ trợ cho trạm y tế.

4. Cung ứng thuốc

- Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện tại Trạm y tế để triển khai: Cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và cơ chế phối hợp thanh quyết toán với cơ quan Bảo hiểm y tế, bảo đảm cho người bệnh được hưởng đầy đủ dịch vụ tại Trạm y tế.

Có chính sách hỗ trợ khuyến khích Trạm y tế và cán bộ y tế khóm, ấp tích cực tham gia vào khám, phát hiện, quản lý người bệnh không lây nhiễm tại Trạm y tế.

- Từ nguồn ngân sách Trung ương; ngân sách địa phương; nguồn Bảo hiểm y tế và các nguồn vốn hợp pháp khác.

VI. PHÂN CÔNG TRÁCH NHIỆM

- Sở Y tế phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh giải quyết các vấn đề về Bảo hiểm y tế cho quản lý bệnh không lây nhiễm tại Trạm y tế (thực hiện xét nghiệm đường máu mao mạch và các xét nghiệm khác, danh mục thuốc, thời gian cấp thuốc tại tuyến xã, tổng kinh phí khám bệnh, chữa bệnh tại Trạm y tế, phạm vi hành nghề của bác sỹ đa khoa...).

- Thực hiện các nội dung quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn cùng với triển khai gói dịch vụ y tế cơ bản theo Thông tư 39/2017/TT-BYT về quy định gói dịch vụ y tế cơ bản cho tuyến y tế cơ sở.

- Phối hợp với các ngành có liên quan tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Định kỳ hằng năm tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, Bộ Y tế tình hình triển khai và kết quả thực hiện kế hoạch theo quy định.

- Trên cơ sở nhu cầu kinh phí thực hiện kế hoạch theo quy định và khả năng cân đối ngân sách tỉnh, Sở Tài chính thẩm định trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, giải quyết kinh phí cho đơn vị thực hiện.

- Hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc sử dụng kinh phí theo đúng quy định.

Phối hợp với Sở Y tế để thống nhất giải quyết các vấn đề về Bảo hiểm y tế cho quản lý bệnh không lây nhiễm tại Trạm y tế (thực hiện xét nghiệm đường máu mao mạch và các xét nghiệm khác, danh mục thuốc, thời gian cấp thuốc tại tuyến, tổng kinh phí khám bệnh, chữa bệnh tại trạm y tế).

- Chủ trì xây dựng và ban hành các quy định về tăng cường cơ sở vật chất cho thể dục, thể thao quần chúng; phát động các chương trình, phong trào rèn luyện thể dục thể thao trong cộng đồng.

- Chỉ đạo, hướng dẫn Đài truyền thanh các huyện, thị xã, thành phố thường xuyên đưa tin, bài về hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là các hoạt động hưởng ứng các ngày: Ngày Sức khỏe thế giới (07/4), Ngày Phòng chống tăng huyết áp thế giới (17/5 và Ngày phòng chống Đái tháo đường thế giới (14/11).

- Tăng cường quản lý về kinh doanh thuốc lá, đồ uống có cồn và các sản phẩm khác theo quy định nhằm ngăn chặn tối đa yếu tố nguy cơ gây mắc bệnh không lây nhiễm từ các sản phẩm này.

- Phối hợp với Sở Y tế và các ngành liên quan tổ chức triển khai thực hiện các dự án quản lý, giám sát hàm lượng muối, đường, chất béo, phụ gia trong các thực phẩm chế biến sẵn và can thiệp giảm sử dụng muối tại cộng đồng để phòng chống bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường.

Phối hợp với Sở, Ban, Ngành có liên quan thẩm định các hồ sơ thủ tục về môi trường có liên quan đến lĩnh vực y tế và đồng thời tăng cường công tác thanh, kiểm tra công tác bảo vệ môi trường đối với các cơ sở y tế nhằm góp phần bảo vệ môi trường, hạn chế các bệnh không lây nhiễm phổ biến trên địa bàn tỉnh do môi trường gây ra.

Chủ trì và phối hợp với các Sở, Ban, Ngành liên quan tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát bảo đảm thực phẩm sạch, nước sạch nông thôn; kiểm soát dư lượng phân bón, các chất tăng trưởng, kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật trong các sản phẩm nông nghiệp.

- Phối hợp với các Sở, Ban, Ngành liên quan tăng cường quản lý, thanh tra, giám sát bảo đảm môi trường làm việc nâng cao sức khỏe cho người lao động, giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm.

9. Sở Giáo dục, Khoa học và Công nghệ

- Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tham gia tích cực về công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm như: Vệ sinh môi trường, khử trùng tẩy uế dụng cụ học tập, đồ chơi, vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm; phát động phong trào phòng chống tác hại của thuốc lá; lạm dụng rượu bia và đồ uống có cồn khác trong ngành.

- Phối hợp với Ngành y tế và địa phương chỉ đạo các tổ chức thành viên, các cán bộ, hội viên, đoàn viên tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân quan tâm, tự giác và tích cực thực hiện các biện pháp dự phòng một số bệnh không lây nhiễm cho bản thân và cộng đồng.

- Phối hợp với Ngành y tế và địa phương vận động triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng, tại nơi làm việc, học tập để phòng, chống bệnh không lây nhiễm phổ biến.

- Chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn tham mưu xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng, chống bệnh không lây nhiễm.

- Phát động phong trào thay đổi hành vi, lối sống nâng cao sức khỏe: Giảm muối trong thực phẩm, tăng cường vận động thể lực, không lạm dụng rượu bia...

- Chỉ đạo các Ban, Ngành, Đoàn thể, Ủy ban nhân dân, Ban chăm sóc sức khỏe nhân dân các xã, phường, thị trấn tích cực tham gia, hỗ trợ nguồn lực vào việc triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng, tại nơi làm việc, học tập; đẩy mạnh tuyên truyền về công tác khám, quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, khám sàng lọc THA, ĐTĐ để góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân tại địa phương.

1. Các Sở, Ban, Ngành, Đoàn thể cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả. Định kỳ hàng năm, các đơn vị, địa phương báo cáo kết quả thực hiện về Ủy ban nhân dân tỉnh (thông qua Sở Y tế) trước ngày 15/12 để theo dõi, chỉ đạo.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu có vấn đề vướng mắc, phát sinh, kịp thời phản ánh về Ủy ban nhân dân tỉnh (thông qua Sở Y tế để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh) xem xét, chỉ đạo./.

- Bộ Y tế;
- CT, các PCT UBND tỉnh;
- Các Sở, Ban, Ngành, đơn vị tại mục VI;
- Các tổ chức chính trị - xã hội;
- UBND các huyện, thị xã, thành phố;
- Cổng Thông tin điện tử tỉnh;
- Lưu VT, (Hn13).

TM. ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH
KT. CHỦ TỊCH
PHÓ CHỦ TỊCH




Lâm Thị Sang