KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG GIAI ĐOẠN 2021-2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại công văn số 3471/VPCP-KGVX ngày 26/5/2021 của Văn phòng chính phủ; Văn bản số 1820/BVHTTDL-TV ngày 03/6/2021 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc tiếp tục triển khai Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng; Theo đề nghị của Sở Văn hóa và Thể thao tại Tờ trình số 668/TTr-SVHTT ngày 28/7/2021. Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, cụ thể như sau:

1. Mục đích

- Củng cố, hoàn thiện, định hướng cho cộng đồng, không ngừng phát triển vốn tri thức, văn hóa của con người và dân tộc Việt Nam, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa tri thức của nhân loại; nâng cao chất lượng các thiết chế văn hóa, đảm bảo công tác phát triển văn hóa đọc nhất là khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

- Các cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, cơ sở giáo dục, các hệ thống thư viện và các tổ chức liên quan có trách nhiệm xây dựng kế hoạch và cụ thể hóa thành nhiệm vụ hằng năm, trong đó phải thể hiện bằng các nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình triển khai thực hiện và phân công nhiệm vụ cụ thể.

II. MỤC TIÊU

Phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc trong mọi tầng lớp nhân dân; góp phần nâng cao dân trí, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập; ưu tiên phát triển các vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo.

Xác định lộ trình, chỉ tiêu, nguồn lực cho các hoạt động nhằm xây dựng môi trường đọc thuận lợi trên cơ sở: kiện toàn, củng cố mạng lưới thư viện, nhân rộng mô hình phát triển văn hóa đọc đã được xây dựng; đổi mới hoạt động thư viện, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ hướng đến xây dựng kỹ năng thông tin cho người sử dụng, đặc biệt gắn với việc chuyển đổi số, khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư phát triển văn hóa đọc.

2.1. Mục tiêu đến năm 2025

- Tập trung tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nhân dân tại các khu vực nông thôn, miền núi, khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức, nâng cao văn hóa đọc. Phấn đấu 45-50% người dân ở khu vực nông thôn, 35-45% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn được tiếp cận, sử dụng thông tin tri thức và các dịch vụ liên quan tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện văn hóa xã, tủ sách pháp luật, tủ sách Hồ Chí Minh, tủ sách nhà văn hóa, khu dân cư, nhà sách,..

- Phát triển hoạt động xuất bản và thư viện. Hằng năm, tổ chức các hoạt động, sự kiện nhằm lan tỏa văn hóa đọc như: Hội Sách, hoạt động hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc, các cuộc thi tuyên truyền giới thiệu sách,...tạo điều kiện để mọi tầng lớp nhân dân có cơ hội tiếp cận, sử dụng sách, báo. Phấn đấu đạt mức hưởng thụ bình quân sách/tài liệu 05 bản/người dân và đạt 1,5 bản/người dân trong hệ thống thư viện công cộng (xuất bản phẩm in và điện tử); mỗi người dân đọc trung bình 04 bản sách/TL/ năm.

- Phấn đấu đến năm 2025, bổ sung tài liệu đạt 300.000 bản sách và 400.000 trang tài liệu địa chí được số hóa; có ít nhất 50 máy tính phục vụ bạn đọc truy cập, tra tìm tài liệu.

- Phấn đấu 80% các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ, dịch vụ thư viện được ứng dụng khoa học và công nghệ; xây dựng và đảm bảo hoạt động trang thông tin điện tử, mạng xã hội của thư viện; ít nhất 30% dịch vụ thư viện được cung cấp trực tuyến.

- Tổ chức lớp tập huấn về kỹ năng đọc, kỹ năng thông tin, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ thư viện trên địa bàn, trung bình 2 lớp/năm; hỗ trợ, hướng dẫn, trang bị kỹ năng tìm kiếm, khai thác và sử dụng thông tin cho người sử dụng thư viện 1 lần/năm tại thư viện tỉnh và hệ thống các thư viện trên địa bàn (ưu tiên các hoạt động hỗ trợ trực tuyến).

- Nâng cấp phần mềm thư viện điện tử tích hợp ILIB; phát triển phần mềm quản lý tài liệu số; xây dựng kho tài liệu số hóa lưu trữ trên hệ thống máy chủ của Thư viện tỉnh, thực hiện liên thông với thư viện trong nước.

c) Thư viện huyện, thị xã, thành phố (thư viện cấp huyện)

- Tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện, diện tích đối với không gian đọc cho người sử dụng thư viện; bảo đảm khu vực đọc phục vụ trẻ em và người khuyết tật có thể di chuyển và tiếp cận dễ dàng, thuận lợi với tài nguyên thông tin và tiện ích thư viện.

- Mỗi thư viện đảm bảo tối thiểu 02 máy tính để phục vụ công tác tra cứu của bạn đọc; trang bị và ứng dụng phần mềm quản trị thư viện trong hoạt động của thư viện.

- Phấn đấu 50% thư viện công cộng cấp huyện được trang bị phần mềm quản lý thư viện và có trang thông tin điện tử cung cấp dịch vụ trực tuyến; thực hiện việc liên kết, chia sẻ và khai thác tài nguyên thông tin dùng chung giữa các thư viện.

- Phấn đấu 100% cơ sở giáo dục ở các bậc học, cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp phục vụ cho nghiên cứu và học tập, trong đó 85% cơ sở giáo dục ở bậc học phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định.

- Phấn đấu 100% thư viện trường đại học và 50% thư viện chuyên ngành, thư viện lực lượng vũ trang, thư viện cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục khác được trang bị máy tính, phần mềm quản lý thư viện, có trang thông tin điện tử có khả năng cung cấp dịch vụ trực tuyến trên nhiều phương tiện truy cập.

2.2. Định hướng đến năm 2030

III. NHIỆM VỤ

- Tiếp tục kiện toàn, củng cố và nâng cao hiệu quả hệ thống thư viện trên địa bàn tỉnh; khuyến khích tổ chức, cá nhân thành lập, duy trì thư viện cộng đồng, thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng tại địa phương.

- Từng bước nâng cấp, hoàn thiện, phát triển hạ tầng kỹ thuật (hạ tầng phần cứng, hạ tầng phần mềm), đáp ứng yêu cầu các dịch vụ thư viện số theo hướng kết nối mạng lưới hiện đại. Đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, lắp đặt các trang thiết bị phục vụ cho việc tạo lập các sản phẩm và dịch vụ thư viện mới, tiến tới đầu tư lắp đặt cổng từ an ninh thư viện; trang bị phần mềm thư viện số, tập trung kết nối, chia sẻ giữa Thư viện tỉnh với các thư viện huyện, thị xã, thành phố và các loại hình thư viện khác trong tỉnh; chuẩn hóa các quy trình nghiệp vụ, trao đổi dữ liệu với các thư viện trong nước, đáp ứng tối đa nhu cầu thông tin của bạn đọc.

2. Phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý, viên chức và người lao động trong thư viện

- Xây dựng chiến lược, kế hoạch dài hạn về đào tạo nguồn nhân lực thư viện, đảm bảo đủ số lượng, chất lượng; thông qua chính sách thu hút, đào tạo nguồn nhân lực của tỉnh, tuyển dụng, tiếp nhận trí thức về công tác trong ngành và đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ hiện có; chú trọng nâng cao trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin, kỹ năng giao tiếp cho cán bộ thư viện nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển thư viện hiện đại.

3. Đổi mới hoạt động thư viện, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ

- Chú trọng việc tạo lập, cung cấp các sản phẩm thông tin thư viện và dịch vụ thư viện đáp ứng nhu cầu của người sử dụng.

- Nâng cấp các dịch vụ, cung cấp tài nguyên thông tin tại thư viện, ngoài thư viện gồm dịch vụ thư viện lưu động, luân chuyển tài nguyên thông tin hoặc trên không gian mạng; tư vấn, bồi dưỡng cho tổ chức, cá nhân về chuyên môn, nghiệp vụ thư viện và hỗ trợ học tập, nghiên cứu; hỗ trợ các tiện ích khai thác thư viện số.

- Đẩy mạnh liên thông giữa thư viện công cộng với thư viện khác trên địa bàn.

- Chia sẻ tài nguyên thông tin và sản phẩm thông tin thư viện giữa các thư viện trên địa bàn tỉnh.

5. Xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc cho người dân

- Tổ chức các lớp hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc, qua đó định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh trong xã hội tại các thư viện, trường học, cơ quan. Hướng dẫn phương pháp, kỹ năng đọc, khai thác tài nguyên thông tin cho trẻ em tại thư viện cơ sở giáo dục mầm non, thư viện cơ sở giáo dục phổ thông (ưu tiên tổ chức hướng dẫn trực tuyến).

- Vận động xây dựng văn hóa đọc từ trong mỗi gia đình, dòng họ, khu dân cư, nhà trường... Đẩy mạnh phát triển thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học. Khuyến khích mỗi cơ quan, doanh nghiệp, chung cư, khách sạn có ít nhất 01 tủ sách hoặc thư viện.

1. Huy động sự tham gia, phối hợp của các cấp, các ngành trong tổ chức hoạt động đọc sách, duy trì thói quen đọc sách cho người dân.

3. Tăng cường rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách về phát triển mạng lưới thư viện đáp ứng nhu cầu tiếp cận thông tin, tri thức của nhân dân địa phương, đặc biệt chú trọng chính sách chia sẻ nguồn tài nguyên thông tin giữa các thư viện.

5. Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi nhằm phát huy vai trò của các doanh nghiệp và cơ sở khác hoạt động trong lĩnh vực phát hành sách, kinh doanh xuất bản phẩm đối với phát triển văn hóa đọc.

7. Đẩy mạnh phát triển thư viện tư nhân phục vụ cộng đồng, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học tại các trung tâm văn hóa, học tập cộng đồng,...

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN

2. Các cơ quan, đơn vị liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, hàng năm lập dự toán kinh phí thực hiện và tổng hợp chung vào dự toán chi ngân sách nhà nước của đơn vị mình, gửi cơ quan tài chính cùng cấp để bố trí kinh phí thực hiện theo quy định.

1. Sở Văn hóa và Thể thao

- Chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành, các cơ quan liên quan để rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành theo thẩm quyền và trình các cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách và các quy định cụ thể liên quan đến phát triển văn hóa đọc.

- Tiếp tục thực hiện công tác truyền thông, vận động các nguồn tài trợ, xã hội hóa phục vụ phát triển văn hóa đọc.

- Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao; chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Chỉ đạo rà soát, kiện toàn hệ thống thư viện trường học theo chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo; xây dựng và phát triển nguồn học liệu mở; nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng.

3. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao triển khai hoạt động nâng cao chất lượng đọc sách, báo, phát triển văn hóa đọc tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và các đơn vị trực thuộc.

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xuất bản. Chủ trì, phối hợp với các ban ngành có liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện và xử lý sách lậu, sách bị đình chỉ hoặc cấm lưu hành tại các cơ sở phát hành, các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các ngành liên quan tham mưu, xây dựng kế hoạch tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc hàng năm gắn với các hoạt động mang ý nghĩa thiết thực, lan tỏa văn hóa đọc sâu rộng trong cộng đồng.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các sở, ngành liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch và các chương trình, đề án khác có nội dung liên quan lồng ghép với Kế hoạch này theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành, phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách địa phương trong từng thời kỳ; phối hợp kiểm tra việc thực hiện.

6. Sở Kế hoạch và Đầu tư

- Phối hợp các sở, ban, ngành liên quan thực hiện chính sách khuyến khích xã hội hóa và hỗ trợ đầu tư các dự án thuộc lĩnh vực thư viện và các hoạt động, sự kiện phát triển văn hóa đọc.

- Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ được giao.

8. Trung tâm truyền thông tỉnh

9. Ban Xây dựng Nông thôn mới tỉnh

10. Các đơn vị lực lượng vũ trang, ngành than, các khu công nghiệp

- Tiếp tục chủ động tổ chức các hoạt động phát triển văn hóa đọc, lồng ghép với các chương trình, đề án liên quan; xây dựng và phát triển nguồn tài nguyên thông tin, các tủ sách lực lượng vũ trang, tủ sách pháp luật, ngành than, các khu công nghiệp; phối hợp với thư viện công cộng trên địa bàn tỉnh luân chuyển sách báo đến các tủ sách đồn biên phòng, trại giam, trung tâm giáo dưỡng, tủ sách công nhân trong các khu công nghiệp, tạo điều kiện cho mọi đối tượng trong lực lượng vũ trang, cán bộ, công nhân, người lao động trong ngành than và các khu công nghiệp được tiếp cận với nguồn thông tin, tri thức phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập, nâng cao kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ và giải trí.

- Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 tại địa phương phù hợp với nhu cầu và tình hình thực tế.

- Phối hợp chặt chẽ với các ngành, cơ quan liên quan trong việc chỉ đạo xây dựng phong trào đọc sách, phát triển văn hóa đọc, gắn kết với phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, phong trào xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

- Kiểm tra, giám sát và định kỳ hằng năm báo cáo tình hình triển khai Kế hoạch tại địa phương.

Tiếp tục định hướng các cơ quan truyền thông trên địa bàn tỉnh tuyên truyền, phát triển văn hóa đọc theo Kế hoạch gắn với các chương trình, đề án có liên quan.

- Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các sở, ngành liên quan triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

14. Đề nghị các tổ chức xã hội - nghề nghiệp liên quan

- Phát động phong trào đọc sách, thói quen đọc sách, báo trong cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người lao động và nhân dân (đặc biệt là đối tượng trẻ em và người khuyết tật) để không ngừng nâng cao kiến thức đáp ứng nhu cầu công tác, học tập và giải trí.