Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Tại Phiên đối thoại, 20 câu hỏi về những vấn đề trẻ em quan tâm và còn băn khoăn gửi tới các bác Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ ngành đoàn thể, các tổ chức quốc tế đã được giải đáp. Tuy nhiên, do thời gian có hạn và do một số Bộ, ngành liên quan không cử đại diện tham dự phiên đối thoại nên một số câu hỏi của trẻ em liên quan đến trách nhiệm của các Bộ ngành chưa được giải đáp đầy đủ. Vì vậy, sau khi diễn đàn kết thúc, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã có công văn số 3215/LĐTBXH-BVCSTE ngày 28/8/2009 gửi các Bộ ngành xem xét, trả lời bổ sung những nội dung liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước của các Bộ ngành. Đến nay, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã nhận được công văn trả lời của 5 Bộ, bao gồm Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

TỔNG HỢP Ý KIẾN CỦA CÁC BỘ, NGÀNH TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI CỦA TRẺ EM TẠI DIỄN ĐÀN TRẺ EM QUỐC GIA NĂM 2009

(Kèm theo công văn số 4648/LĐTBXH-BVCSTE ngày 07 tháng 12 năm 2009)

I. TRẢ LỜI CỦA BỘ CÔNG AN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN CHỨC NĂNG NHIỆM VỤ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ (Công văn số: 2363/BCA-C11 ngày 07/10/2009)

Tội phạm xâm hại trẻ em (XHTE) và tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên từng bước được kiềm chế và giảm dần. Tuy nhiên vẫn còn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, có nơi, có lúc gia tăng tính chất, mức độ ngày một nghiêm trọng hơn, đang là mối quan tâm sâu sắc của gia đình, các ngành, đoàn thể và toàn xã hội.

● Về công tác phòng ngừa

Có kế hoạch chỉ đạo Công an các địa phương làm tham mưu cho cấp ủy và chính quyền địa phương xây dựng mô hình “Quản lý, giáo dục trẻ em hư, trẻ em làm trái pháp luật tại cộng đồng”. Đến nay, hầu hết các tỉnh đã có mô hình này. Nhiều địa phương đã tiến hành sơ kết và nhân rộng các mô hình tiên tiến như: Nam Định, Hà Nam, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh, An Giang, Vũng Tàu…

Phối hợp với lực lượng bảo vệ, chăm sóc trẻ em thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thực hiện tốt Tháng hành động vì trẻ em hàng năm có hiệu quả, gắn kết Tháng hành động vì trẻ em với phong trào hành động thiết thực vì trẻ em, xây dựng nhiều mái ấm tình thương. Quan tâm chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em lang thang cơ nhỡ, trẻ em bị XHTD, TE bị bạo hành…

● Công tác đấu tranh

Chỉ đạo lực lượng Cảnh sát điều tra hình sự nhanh chóng hoàn thành hồ sơ, phối hợp chặt chẽ với Viện Kiểm sát, Tòa án các cấp trong việc đề xuất thống nhất, xử lý kịp thời và nghiêm khắc đối với các vụ án xâm phạm nghiêm trọng đến trẻ em. Đặc biệt tổ chức xử án điểm, lưu động các vụ án giết trẻ em, hiếp dâm trẻ em… Nhằm răn đe và tạo điều kiện phát động phong trào quần chúng tố giác, chống tội phạm XHTE. Bên cạnh đó, đôn đốc Công an các đơn vị, địa phương báo cáo kết quả đấu tranh phòng chống tội phạm XHTE và tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên trên toàn quốc; thường xuyên tổ chức đoàn đi kiểm tra, khảo sát việc thực hiện các đề án, các chương trình hành động vì trẻ em thuộc chức năng của ngành để có kế hoạch chỉ đạo các đơn vị, địa phương thực hiện.

Trước hết cần phải đặt nhiệm vụ phòng chống tội phạm XHTE và tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên là một trong những nội dung quan trọng cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp, sự phối hợp lực của các ngành, các lực lượng, các tổ chức xã hội và vận động các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia; phấn đấu giảm dần tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên và tạo chuyển biến rõ rệt về phòng chống loại tội phạm này, nhất là ở các thành phố lớn, vùng kinh tế trọng điểm.

Tiếp tục phát động phong trào toàn dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác, đấu tranh phòng chống tội phạm và các tệ nạn xã hội gắn với các đợt sinh hoạt chính trị ở các địa phương. Xây dựng và thực hiện có hiệu quả quy chế phối hợp giữa Bộ Công an và các bộ ngành liên quan (Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Đoàn Thanh niên, Bộ Giáo dục và Đào tạo …); xây dựng cuộc sống khu dân cư, thôn xóm, làng bản, ấp không có tội phạm, tệ nạn xã hội.

Thường xuyên tổ chức các đoàn kiểm tra, khảo sát việc thực hiện Đề án 4 (Chương trình 138/CP), Đề án II (Chương trình 130/CP) ở một số đơn vị, địa phương trọng điểm, để từ đó đề ra các kế hoạch chỉ đạo các đơn vị, địa phương thực hiện có hiệu quả hai đề án trên và các Chương trình hành động vì trẻ em Việt Nam.

II. TRẢ LỜI CỦA BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VỀ VẤN ĐỀ NƯỚC SẠCH VÀ VỆ SINH MÔI TRƯỜNG (Công văn số: 2986/BNN-TL ngày 17/9/2009)

Trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Bộ ngành liên quan và các địa phương đặt ưu tiên đối với người nghèo, đồng bào dân tộc, vùng sâu vùng xa, miền núi, hải đảo, vùng khó khăn về nguồn nước, vùng ô nhiễm, trường học, trạm y tế và được triển khai thực hiện với những nguyên tắc:

- Cung cấp nước sạch và vệ sinh cho các nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học và trẻ em khuyết tật (trong hoạt động phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo).

- Ứng dụng các công nghệ cấp nước phù hợp cho các khu vực khó khăn về nguồn nước, khu vực ô nhiễm…

Hiện nay, Bộ đang hướng dẫn các địa phương lập dự án giải quyết cho các vùng đặc biệt khó khăn. Bộ đang đề nghị Chính phủ cho phép xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn giai đoạn 2011 – 2010 đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch của trẻ em nói riêng và của người dân nói chung.

Câu 1: Bên cạnh những bệnh thông thường, trẻ em còn gặp phải nhiều căn bệnh hiểm nghèo như bệnh tim, ung thư… Đối với những căn bệnh này,việc chữa trị mất rất nhiều thời gian và tiền bạc. Việc chữa bệnh sẽ vô cùng khó khăn đối với những trẻ em trong các gia đình nghèo. Chúng cháu biết các cấp, ngành đã có nhiều cố gắng, đưa ra những chương trình hỗ trợ nhằm giúp đỡ các bạn nhỏ ấy, nhưng cũng chỉ đáp ứng một phần nhu cầu các bạn mắc bệnh hiểm nghèo. Vậy các bác, các cô chú có kế hoạch gì để hỗ trợ, giúp đỡ các bạn ấy về kinh phí cũng như điều trị trong thời gian tới không ạ?

Điều 15, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em đã quy định:

2. Trẻ em dưới 6 tuổi được chăm sóc sức khỏe ban đầu, được khám bệnh, chữa bệnh không phải trả tiền tại các cơ sở y tế công lập.

Ngoài ra, Nhà nước cũng đã có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các chương trình từ thiện hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em nghèo bị mắc bệnh hiểm nghèo.

Trong thời gian tới, thực hiện Luật bảo hiểm y tế, Nhà nước tiếp tục ưu tiên dành kinh phí để mua thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi, trẻ em trong các gia đình nghèo và hỗ trợ kinh phí mua thẻ BHYT cho trẻ em thuộc hộ cận nghèo, học sinh, sinh viên (Đối với trẻ em thuộc hộ cận nghèo, kể cả đối tượng là học sinh, ngân sách nhà nước hỗ trợ tối thiểu bằng 50% mức đóng BHYT từ ngày 01/7/2009; hỗ trợ đối với học sinh 30% mức đóng BHYT từ ngày 01/01/2010) để đảm bảo và tạo điều kiện cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em nghèo được chăm sóc sức khỏe.

Câu 2: Qua thực tế ở địa phương cháu và qua tìm hiểu thì cháu được biết y tế học đường đang có nhiều vấn đề hạn chế. Đội ngũ y bác sỹ chưa được quan tâm thỏa đáng (tiền lương, phúc lợi xã hội…) nên chất lượng khám chữa bệnh tại trường học rất thấp. Vậy trong thời gian tới các bác quan tâm thế nào đến vấn đề này?

Câu 3: Sữa là một loại thức uống dinh dưỡng rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ em. Một trong những nguyên nhân khiến cho trẻ em Việt Nam kém phát triển, suy dinh dưỡng là do thiếu sữa. Theo cháu biết, Việt Nam là một trong những nước nghèo nhất thế giới, nhưng lại có giá sữa cao nhất thế giới. Chính vấn đề này đã gây khó khăn trong việc tiếp cận và được uống sữa của trẻ em, đặc biệt là trẻ em nghèo. Vậy, các cô, các bác đã có những chính sách gì trong tương lai gần để trẻ em Việt Nam, đặc biệt là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, có điều kiện uống sữa và phát triển toàn diện như các bạn nhỏ ở những nước khác? Quan trọng hơn nữa, làm sao để đảm bảo sữa an toàn, không có melamin và các chất độc hại?

Sau khi xem xét đề nghị của Bộ Tài chính tại công văn số 10839/BTC-QLG ngày 29 tháng 7 năm 2009 Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã giao trách nhiệm cho các Bộ, ngành (Công văn số 5608/VPCP-KTTH ngày 17 tháng 8 năm 2009 của Văn phòng Chính phủ về giải pháp bình ổn giá sữa), cụ thể như sau:

- Bộ Công thương nghiên cứu, bổ sung các chế tài xử lý đủ mạnh đối với các hành vi cạnh tranh không lành mạnh và lừa dối người tiêu dùng; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về cạnh tranh không lành mạnh; có biện pháp khắc phục tình trạng độc quyền trong nhập khẩu và phân phối sữa.

- Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Tài chính thực hiện tốt công tác thông tin tuyên truyền để người tiêu dùng hiểu đúng và có thói quen tiêu dùng sữa hợp lý, khoa học; kiểm soát thường xuyên việc quảng cáo sữa trên các phương tiện thông tin đại chúng, tránh tình trạng quảng cáo thái quá, không đúng sự thật dẫn đến nhầm lẫn, ngộ nhận cho người tiêu dùng.

- Để đảm bảo sữa an toàn, không có melamin và các chất độc hại: Trong các năm qua, Nhà nước đã đầu tư kinh phí để ngành Y tế mua sắm các trang thiết bị kiểm nghiệm hiện đại để tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng sữa cung cấp trên thị trường. Để nâng cao chất lượng sữa, mỗi người tiêu dùng, trong đó có các em đều phải phối hợp với các cơ quan chức năng cùng nhau giám sát, phát hiện kịp thời các cơ sở, tổ chức, cá nhân cung cấp ra thị trường những loại sữa không đảm bảo an toàn về vệ sinh, thực phẩm, không sử dụng các loại sữa không có nguồn gốc rõ ràng, tận dụng, sử dụng nguồn sữa mẹ và các loại sữa từ thiên nhiên an toàn.

Trả lời: Thực hiện Quyết định số 277/2006/QĐ-TTg ngày 11/12/2006 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn giai đoạn 2006 – 2010, hàng năm, ngân sách Nhà nước đã ưu tiên bố trí kinh phí ngày càng tăng để các Bộ, cơ quan TW, địa phương triển khai thực hiện chương trình nhằm tăng tỷ lệ người dân ở vùng sâu vùng xa được sử dụng nước sạch, cụ thể: năm 2006 là 353 tỷ đồng (vốn đầu tư 400 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 30 tỷ đồng); năm 2007 là 430 tỷ đồng, tăng 21,8% so với năm 2006 (vốn đầu tư 320 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 33 tỷ đồng); năm 2008 là 622 tỷ đồng, tăng 44,6% so với năm 2007 (vốn đầu tư 556 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 66 tỷ đồng); năm 2009 là 935 tỷ đồng (gồm cả vốn ngoài nước 398 tỷ đồng), tăng 50% so với năm 2008 (vốn đầu tư 838 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 97 tỷ đồng).

Câu hỏi 5, mục 1: Hiện nay, thực trạng ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí ngày càng gia tăng do người dân đổ rác thải trực tiếp xuống kênh mương sông ngòi; các nhà máy đổ xả chất thải, nước thải; khói bụi chưa qua xử lý… Bộ đã và đang triển khai nhiều biện pháp để bảo vệ môi trường, như:

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, có các chế tài nghiêm khắc xử lý vi phạm …

V. TRẢ LỜI CỦA BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH VỀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN (Công văn số: 3460/BVHTTDL-GĐ ngày 12/10/2009)

Trả lời: Căn cứ vào khoản 2 Điều 1 của Luật Phòng chống bạo lực gia đình bao gồm cả những thành viên gia đình bị ngược đãi, hành hạ là trẻ em. Song, không phải tất cả trẻ em bị hành hạ, ngược đãi hiện nay đều do bạo lực gia đình. Trong thực tế, trẻ em ngoài nguy cơ bị bạo lực gia đình, còn có nguy cơ cao bị bạo lực từ phía xã hội, như: bị đánh đập, bắt trẻ em lao động quá sức hay bắt trẻ em làm trái pháp luật, thậm chí là bị cưỡng bức tình dục. Trước khi Luật Phòng chống bạo lực gia đình có hiệu lực thì những trường hợp hành hạ, ngược đãi trẻ em bao gồm cả trong gia đình và xã hội được xử lý theo Nghị định 144/2006/NĐ-CP ngày 03/10/2006 Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng chống bạo lực gia đình đang trình Chính phủ ký ban hành nêu rõ những trường hợp nạn nhân của bạo lực gia đình là trẻ em (dưới 16 tuổi) thì xử phạt theo pháp luật xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trẻ em, là lĩnh vực được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý.

Do vậy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần tuyên truyền giáo dục cho gia đình, cộng đồng hiểu được trách nhiệm, vai trò của họ trong việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Tiếp đến là xử lý nghiêm minh những trường hợp xâm hại đến sức khỏe, tính mạng trẻ em. Và cuối cùng là cần có những trung tâm phục hồi tâm lý, sức khỏe cho trẻ em bị xâm hại.

Câu hỏi 11: Hiện nay trong chương trình học của chúng cháu chưa có nhiều hình thức giáo dục kỹ năng sống và giáo dục giới tính, trong khi đó, bản thân chúng cháu có nhu cầu tìm hiểu, cần được định hướng giáo dục nhiều hơn. Chúng cháu mong muốn được nghe ý kiến các bác, các cô chú về vấn đề này.

Hy vọng rằng, cùng với chương trình Giáo dục kỹ năng sống được giảng dạy trong các trường học, các hoạt động của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ được các em ủng hộ và đóng góp thiết thực cho việc phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em Việt Nam./.