Chỉ thị 02/CT-UBND về tăng cường các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước và nhiễm mặn năm 2020 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

CHỈ THỊ

VỀ\r\nVIỆC TĂNG CƯỜNG CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC VÀ NHIỄM MẶN NĂM\r\n2020 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

Theo nhận định tình hình của Đài Khí\r\ntượng thủy văn tỉnh Quảng Nam, từ nay đến tháng 02/2020, hiện tượng ENSO tiếp\r\ntục duy trì trạng thái trung tính. Từ tháng 01 đến tháng 3/2020, lượng mưa phổ\r\nbiến thấp hơn giá trị trung bình nhiều năm (TBNN), có nơi\r\nxấp xỉ giá trị TBNN. Dòng chảy các sông trên địa bàn tỉnh khả năng có biến đổi\r\nmạnh, từ tháng 01 đến tháng 3/2020 ổn định và hạ thấp dần. Lượng dòng chảy trên\r\ncác sông Vu Gia và Thu Bồn khả năng thiếu hụt khoảng 30-50% so với TBNN. Mực\r\nnước trung bình trên các sông ở mức thấp hơn giá trị TBNN cùng kỳ. Hạ lưu các\r\nsông, độ mặn ảnh hưởng mạnh dần từ tháng 02 đến tháng 3/2020.

Để chủ động thực hiện các biện pháp\r\nphòng, chống hạn hán, thiếu nước, nhiễm mặn nhằm giảm thiểu thiệt hại đến mức\r\nthấp nhất do tình hình hạn hán, thiếu nước, nhiễm mặn gây ra trong sản xuất\r\nnông nghiệp và dân sinh năm 2020; Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu:

1. Các Sở, Ban, ngành liên quan và\r\ncác địa phương

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để\r\nnhân dân thấy rõ về tình hình hạn hán nhằm nâng cao ý thức sử dụng nước hết sức\r\ntiết kiệm, tận dụng mọi nguồn nước thích hợp để sử dụng có hiệu quả; đề cao\r\ntrách nhiệm của cả hệ thống chính trị để tập trung vào công tác phòng, chống\r\nhạn và nhiễm mặn năm 2020.

2. Sở Nông nghiệp và PTNT

- Theo dõi chặt chẽ công tác thông\r\ntin dự báo khí tượng, thủy văn để chỉ đạo vận hành tích nước các hồ chứa phù\r\nhợp, có kế hoạch phân phối nước hợp lý ngay từ đầu vụ sản xuất và điều chỉnh\r\nhợp lý khi nguồn nước bị thiếu hụt để đảm bảo nước phục vụ sản xuất nông nghiệp\r\nvà cấp nước dân sinh, đồng thời phải đảm bảo an toàn tuyệt đối đập, hồ chứa\r\nnước.

- Theo dõi, chỉ đạo, hướng dẫn các\r\nđịa phương, đơn vị về lịch thời vụ và cơ cấu sử dụng các bộ giống ngắn ngày, trung ngày trong sản xuất nông nghiệp năm 2020. Đồng thời, xây\r\ndựng Kế hoạch phòng, chống hạn và nhiễm mặn ngay từ đầu vụ Đông Xuân 2019-2020\r\nđể triển khai thực hiện; trong đó, đặc biệt quan tâm công tác vận động nhân dân\r\nthực hiện chuyển đổi sản xuất cây trồng cạn để hạn chế sử dụng nước tưới hiệu\r\nquả, đặc biệt đối với các khu ruộng khó tưới, thường xuyên xảy ra hạn hán do\r\nthiếu nước.

- Chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị quản\r\nlý, khai thác công trình thủy lợi và các địa phương tính toán, cân đối khả năng\r\nnguồn nước, xây dựng kế hoạch điều tiết nước phù hợp, sử dụng tiết kiệm nước\r\ntưới; thực hiện các biện pháp tưới theo đợt, tưới luân phiên, tưới lứa, tưới\r\n"khô, ướt xen kẽ"; kiểm tra, tu sửa và nạo vét cửa lấy nước, hệ thống\r\nkênh mương, đắp đập ngăn mặn, đào ao trữ nước, lắp đặt và vận hành các trạm bơm\r\ndã chiến để tận dùng tối đa nguồn nước, hạn chế tối đa tình trạng thất thoát,\r\nlãng phí nước.

- Phối hợp với các nhà máy thủy điện\r\ntrên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn để thống nhất kế hoạch xả nước qua phát\r\nđiện theo các đợt và thông báo cho địa phương chuẩn bị tốt các điều kiện cần\r\nthiết để lấy nước với mức tối đa trong các đợt xả nước, đảm bảo cấp nước cho\r\nsản xuất đạt hiệu quả cao nhất; kịp thời tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo điều chỉnh\r\nlưu lượng, thời gian vận hành hồ trong trường hợp mực nước các hồ chứa thủy\r\nđiện thấp hơn quy định.

- Tổng hợp kịp thời tình hình thiệt\r\nhại do hạn hán, nhiễm mặn gây ra và đề xuất các giải pháp khắc phục; tham mưu\r\nUBND tỉnh trong chỉ đạo điều hành phòng, chống hạn và nhiễm mặn có hiệu quả,\r\nbáo cáo Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương, UBND tỉnh theo quy định.

- Lập Phương án phòng, chống hạn, xâm\r\nnhập mặn đối với các khu tưới do Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Quảng Nam\r\nquản lý trình UBND tỉnh phê duyệt theo Điều 26, Luật Thủy lợi. Đối với các hạng\r\nmục đắp đập tạm ngăn mặn, giữ ngọt; nạo vét các đoạn sông bị bồi lấp; nạo vét\r\nkênh dẫn, bể hút có khối lượng lớn, ảnh hưởng đến ổn định công trình thực hiện\r\ntheo quy định về quản lý xây dựng công trình hiện hành.

3. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã,\r\nthành phố

- Phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt\r\ntrận Tổ quốc Việt Nam và các Hội, đoàn thể tại địa phương đẩy mạnh công tác tuyên\r\ntruyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm trong sản\r\nxuất, sinh hoạt, đồng thời chủ động có giải pháp ứng phó phù hợp.

- Củng cố hoạt động các tổ chức Hợp\r\ntác dùng nước để phục vụ công tác dẫn nước vào ruộng đảm bảo tiết kiệm và hiệu\r\nquả; huy động nhân dân thực hiện công tác nạo vét kênh mương, tổ chức đắp bờ\r\ngiữ nước mưa trong ruộng để làm đất, gieo sạ; tận dụng mọi nguồn nước hồi quy\r\ntừ các suối, kênh tiêu để phục vụ sản xuất nông nghiệp.

- Chỉ đạo lập, phê duyệt và tổ chức\r\nthực hiện tốt Phương án phòng, chống hạn và nhiễm mặn năm 2020 trên từng địa\r\nbàn, trực tiếp xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc do hạn hán và nhiễm mặn\r\ngây nên; theo đó, đưa ra các biện pháp công trình, phi công trình, phân công\r\ntrách nhiệm, các điều kiện để tổ chức thực hiện phòng chống hạn, nhiễm mặn của\r\ntừng vụ sản xuất có hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương và\r\nbáo cáo Sở Nông nghiệp và PTNT theo dõi, chỉ đạo. Riêng đối với việc nạo vét\r\nlòng hồ chứa, nạo vét bồi lấp sông, bể hút, kênh dẫn để khơi thông dòng chảy có\r\nkhối lượng lớn, ảnh hưởng đến ổn định công trình, sạt lở bờ sông, UBND cấp\r\nhuyện phải lập Phương án kỹ thuật, báo cáo Sở Nông nghiệp và PTNT thẩm định,\r\ntrình cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi triển khai thực hiện.

- Quán triệt và phổ biến cho nhân dân\r\nvề chủ trương sử dụng giống ngắn và trung ngày theo lịch\r\nthời vụ của Sở Nông nghiệp và PTNT để gieo sạ nhằm rút ngắn thời gian tưới; rà soát, xác định những vùng khó khăn về nước tưới để\r\ncó phương án vận động nhân dân chuyển sang các cây trồng cạn khác có khả năng\r\nchịu hạn, mặn cao.

- Chỉ đạo các đơn vị quản lý, vận\r\nhành trạm bơm lấy nước trên sông có nguồn nước thường xuyên bị nhiễm mặn, quan\r\ntrắc độ mặn để thực hiện vận hành các trạm bơm đảm bảo tuyệt đối không được vận\r\nhành bơm nước có nồng độ mặn vượt mức cho phép (>0,8‰) vào đồng ruộng.

- Chủ động sử dụng nguồn kinh phí dự\r\nphòng phòng chống thiên tai được giao trong dự toán ngân sách ngay từ đầu năm\r\nđể triển khai các biện pháp chống hạn và nhiễm mặn trên địa bàn. Trường hợp đã\r\nsử dụng trên 50% dự phòng ngân sách cấp huyện để thực hiện công tác khắc phục\r\nhậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, UBND cấp huyện báo cáo Sở Nông nghiệp\r\nvà PTNT, Sở Tài chính tổng hợp, trình UBND tỉnh xem xét quyết định hỗ trợ theo\r\nquy định.

4. Công ty TNHH MTV Khai thác thủy\r\nlợi Quảng Nam và các đơn vị quản lý công trình thủy lợi ở địa phương

- Tổ chức triển khai thực hiện các\r\nbiện pháp phòng, chống hạn, nhiễm mặn nhằm đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất\r\nđối với khu tưới do đơn vị chịu trách nhiệm cấp nước có hiệu quả, phù hợp với\r\ndiễn biến của thời tiết.

- Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức\r\nHợp tác dùng nước tăng cường công tác kiểm tra đồng ruộng, điều tiết dẫn nước\r\ntrên hệ thống kênh tưới nhằm cấp nước kịp thời phục vụ sản\r\nxuất; thực hiện nghiêm túc các biện pháp tưới tiết kiệm trong điều kiện nguồn nước\r\nbị thiếu hụt.

- Tận dụng tối đa nguồn nước tự nhiên\r\ncòn lại sau mùa mưa từ ao, hồ, sông suối, kênh rạch để cung cấp cho sản xuất vụ\r\nĐông Xuân 2019-2020 và tiết kiệm nguồn nước từ các hồ chứa thủy lợi ngay từ đầu\r\nvụ để cung cấp cho vụ sản xuất Hè Thu 2020.

- Đối với các trạm bơm lấy nước trên\r\ncác sông thường xuyên bị nhiễm mặn (sông Thu Bồn, Vĩnh Điện,...) cần chủ động\r\ntriển khai các giải pháp ngăn không cho mặn xâm nhập vào bể hút các trạm bơm\r\nđiện, tăng cường công tác quan trắc độ mặn, tuyệt đối không vận hành bơm tưới\r\ncho cây trồng khi nồng độ mặn lớn hơn 0,8‰.

- Trong các đợt xả nước của các hồ\r\nthủy điện trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, huy động tối đa công suất, thời\r\ngian vận hành các trạm bơm điện để sử dụng nước hiệu quả cao nhất.

- Rà soát, tính toán, cân đối khả\r\nnăng nguồn nước tại các hồ chứa, báo cáo và tham mưu kịp thời cho UBND huyện,\r\nthị xã, thành phố sớm có kế hoạch chỉ đạo việc chuyển đổi cây trồng đối với\r\nnhững diện tích không đảm bảo nguồn nước tưới.

5. Công ty Điện lực Quảng Nam: Có kế\r\nhoạch ưu tiên nguồn điện cho các trạm bơm trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn\r\nhoạt động, nhất là trong các đợt hồ thủy điện xả nước.

6. Các Nhà máy thủy điện bậc thang trên\r\nhệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn: Có trách nhiệm tích nước, phối hợp chặt chẽ với\r\nSở Nông nghiệp và PTNT xây dựng và thống nhất kế hoạch xả nước qua phát điện\r\nngay từ vụ Đông Xuân 2019-2020 và theo các đợt gắn với nhu cầu sử dụng nước cho\r\nsinh hoạt và sản xuất nông nghiệp năm 2020 ở hạ du, nhằm đảm bảo sử dụng nước\r\nhiệu quả nhất.

7. Sở Tài chính: Chủ trì, phối hợp Sở\r\nNông nghiệp và PTNT tham mưu UBND tỉnh cấp tạm ứng kinh phí chống hạn cho các\r\nđịa phương, đơn vị; đồng thời kiểm tra, thẩm định hồ sơ quyết toán kinh phí\r\nchống hạn của các địa phương, đơn vị làm cơ sở tham mưu UBND tỉnh xem xét hỗ\r\ntrợ.

8. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc\r\nViệt Nam tỉnh, các Hội, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở: Phối\r\nhợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân\r\nnâng cao ý thức tiết kiệm nước, thực hiện tốt các biện pháp, phòng chống hạn và\r\nnhiễm mặn năm 2020 đạt hiệu quả.

Yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn\r\nvị, địa phương có liên quan triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị này./.