Kính gửi: Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội

1. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo ngành bảo hiểm và các ngành chức năng hướng dẫn cụ thể hơn việc đóng bảo hiểm thất nghiệp ở các đơn vị sự nghiệp, hiện nay còn vướng mắc, bất cập trong thực hiện nhất là ngành y tế, giáo dục (Cử tri tỉnh Lâm Đồng - Kiến nghị số 21)

khoản 3, Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội và Điều 2 Nghị định số 127/2008/NĐ-CP ngày 12/12/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm thất nghiệp. Tuy nhiên, tại các đơn vị sự nghiệp công lập, việc xác định công chức, viên chức theo Luật Công chức và Luật Viên chức cần có hướng dẫn cụ thể, nhất là những viên chức được tuyển dụng trước ngày 01/7/2003. Theo quy định tại khoản 1, Điều 59 Luật Viên chức có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2012 thì những viên chức được tuyển dụng trước ngày 01/7/2003 có các quyền, nghĩa vụ như viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc không xác định thời hạn.

2. Theo quy định mới viên chức phải đóng bảo hiểm thất nghiệp, tuy nhiên những công chức công tác trong các ngành hưởng lương từ Ngân sách Nhà nước như: y tế, giáo dục … thì khó có cơ hội được thụ hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Như vậy, nếu bắt buộc các viên chức phải đóng bảo hiểm thất nghiệp là chưa hợp lý, bởi vì người đóng bảo hiểm phải được thụ hưởng các chính sách bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp … Đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan bảo hiểm nghiên cứu, xem xét chính sách đóng bảo hiểm thất nghiệp đối với viên chức sự nghiệp hưởng lương từ Ngân sách (Cử tri tỉnh Lào Cai, Cao Bằng - Kiến nghị số 27)

khoản 1 Điều 5 Luật Bảo hiểm xã hội, theo đó mức lương bảo hiểm xã hội được dựa trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng bảo hiểm xã hội và có chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội. Đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp được quy định tại khoản 3 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội. Hiện nay, công chức trong các đơn vị sự nghiệp công không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Trên thực tế, những người được tham gia bảo hiểm thất nghiệp cũng như những người tham gia bảo hiểm y tế đều không muốn rơi vào tình trạng để được hưởng chế độ này và hơn nữa đây là chính sách chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

3. Đề nghị Nhà nước quan tâm có chính sách hỗ trợ giới thiệu việc làm cho người dân tộc thiểu số đã được qua đào tạo và khuyến khích các em tích cực học hành nâng cao trình độ (Cử tri tỉnh Bình Dương - Kiến nghị số 31).

* Về dạy nghề

- Quyết định số 81/2005/QĐ-TTg ngày 18/4/2005 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ dạy nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn. Theo Quyết định này, nếu đối tượng đi học là người dân tộc thiểu số được hưởng mức hỗ trợ tối đa 300.000 đồng/người/tháng và không quá 1.500.000 đồng/người/khóa học nghề.

- Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, trong đó ưu tiên dạy nghề cho các đối tượng là người dân tộc thiểu số được hưởng các chính sách như: hỗ trợ chi phí học nghề; hỗ trợ tiền ăn, tiền đi lại; được vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm để tự tạo việc làm.

- Quyết định số 101/2007/QĐ-TTg ngày 6/7/2007 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về việc làm đến năm 2010, hàng năm đã giải quyết việc làm cho khoảng 25 đến 30 vạn lao động, trong đó, số lao động vay vốn được tạo việc làm là người dân tộc thiểu số chiếm tỉ lệ lớn, góp phần thúc đẩy việc làm cho khu vực dân tộc thiểu số.

* Về hỗ trợ tư vấn giới thiệu việc làm

- Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP ngày 27/12/2008 về Chương trình Hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 62 huyện nghèo thuộc 20 tỉnh có số hộ nghèo trên 50%. Nghị quyết này đã chú trọng đến chính sách giáo dục, đào tạo, dạy nghề, nâng cao dân trí góp phần giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho các huyện vùng núi như: đầu tư xây dựng mỗi huyện 01 cơ sở dạy nghề tổng hợp được hưởng các chính sách ưu đãi, có nhà ở nội trú cho học viên để tổ chức dạy nghề tại chỗ cho lao động nông thôn về sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, ngành nghề phi nông nghiệp; dạy nghề tập trung để đưa lao động nông thôn đi làm việc tại các doanh nghiệp và xuất khẩu lao động.

Với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về lao động - việc làm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện, nghiên cứu và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt các chính sách khuyến khích đào tạo, dạy nghề và các chính sách hỗ trợ giải quyết việc làm nhằm mục tiêu xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số theo hướng:

- Tham mưu với Chính phủ để tập trung đào tạo phát triển khu vực có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, phát huy những tiềm năng của vùng này về đất đai; giá trị văn hóa truyền thống, … nhằm giải quyết việc làm cho người lao động.

- Thực hiện các chính sách và giải pháp hỗ trợ phát triển thị trường lao động: Nâng cao năng lực của hệ thống Trung tâm giới thiệu việc làm trong tư vấn, thông tin, giới thiệu việc làm, đa dạng hóa các hoạt động giao dịch việc làm, tổ chức thường xuyên các phiên giao dịch việc làm lưu động đến tận các huyện nghèo, các vùng dân tộc thiểu số để họ có thể tiếp cận và tìm kiếm được những cơ hội việc làm phù hợp với trình độ.

4. Đề nghị Nhà nước tiếp tục có giải pháp, hướng dẫn việc làm cho thanh niên lao động nông thôn, tránh tình trạng lao động nông thôn đi làm thuê (với thu nhập thấp) tại các khu vực thành thị dẫn đến tình trạng đất đai bị bỏ hoang (Cử tri tỉnh Lạng Sơn - Kiến nghị số 33)

+ Quyết định số 71/2005/QĐ-TTg ngày 5/4/2005 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế quản lý, điều hành vốn cho vay của Quỹ quốc gia về việc làm và Quyết định số 15/2008/QĐ-TTg ngày 23/1/2008 của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 71/2005/QĐ-TTg.

+ Quyết định số 103/2008/QĐ-TTg ngày 21/7/2008 cua Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Hỗ trợ thanh niên học nghề và tạo việc làm giai đoạn 2008 - 2015” nhằm hỗ trợ tốt hơn nữa trong dạy nghề và tạo việc làm cho thanh niên.

+ Quyết định số 71/2009/QĐ-TTg ngày 29/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

Các chính sách trên cùng với các chính sách, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội tại nông thôn đã góp phần quan trọng giải quyết việc làm tại chỗ cho lao động nông thôn, trong đó có thanh niên. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng lao động nông thôn, trong đó chủ yếu là thanh niên ra thành thị tìm kiếm việc làm còn khá phổ biến. Thanh niên nông thôn thường có trình độ học vấn, chuyên môn kỹ thuật thấp, do đó thường khó tìm được việc làm với thu nhập đảm bảo, phải chấp nhận làm những công việc với thu nhập thấp, không được bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động, chế độ bảo hiểm, … trong khi tại nông thôn lại thiếu một bộ phận lao động chính, đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp, đất đai bị bỏ hoang. Để khắc phục tình trạng trên đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp, các ngành và doanh nghiệp, trong đó phát triển nông thôn, đẩy mạnh tạo việc làm tại chỗ là giải pháp tối ưu. Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã và sẽ tiếp tục chỉ đạo, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện một số giải pháp sau:

- Đẩy mạnh việc thực hiện dự án vay vốn tạo việc làm từ Quỹ Quốc gia về việc làm theo hướng ưu tiên cho vay đối với các dự án tạo việc làm của thanh niên nông thôn.

- Phối hợp triển khai đề án “Hỗ trợ thanh niên học nghề và tạo việc làm giai đoạn 2008 - 2015”, đặc biệt chú ý đến các hoạt động tư vấn, hướng nghiệp, giới thiệu việc làm, vay vốn tín dụng ưu đãi để thanh niên nông thôn được học nghề, tạo việc làm và xuất khẩu lao động; đẩy mạnh và nâng cao năng lực các hoạt động về thông tin, tư vấn, hướng nghiệp giúp thanh niên trong lựa chọn và quyết định học nghề, lập nghiệp, tham gia thị trường lao động; đầu tư nâng cấp các cơ sở đào tạo, các Trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề và giới thiệu việc làm kiểu mẫu của Đoàn Thanh niên.

- Tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển thị trường lao động: đầu tư nâng cao năng lực của hệ thống Trung tâm giới thiệu việc làm công trong tư vấn, thông tin, giới thiệu việc làm và định hướng nghề nghiệp cho thanh niên; mở rộng phạm vi và tần suất của các hoạt động giao dịch việc làm, đặc biệt là sàn giao dịch việc làm; hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động; đẩy mạnh các hoạt động phân tích, dự báo thị trường lao động …

- Chỉ đạo các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tập trung thực hiện:

+ Hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp trong quá trình đào tạo nghề và tuyển dụng lao động thanh niên nông thôn.

5. Đề nghị Chính phủ xem xét về thực hiện chính sách hỗ trợ xuất khẩu lao động ở các huyện 30a, hỗ trợ trực tiếp cho người lao động không hỗ trợ cho các công ty, tổ chức xuất khẩu lao động. Đồng thời hỗ trợ lãi suất bằng 0 với nguồn vốn vay đi xuất khẩu, đơn giản hóa thủ tục hơn trong việc vay vốn tại Ngân hàng chính sách xã hội (Cử tri tỉnh Lào Cai - Kiến nghị số 28)

Theo quy định tại Quyết định số 71/2009/QĐ-TTg ngày 29/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án Hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động góp phần giảm nghèo bền vững giai đoạn 2009 - 2020, người lao động thuộc 62 huyện nghèo theo Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP được hưởng các chính sách hỗ trợ của nhà nước như: (i) Hỗ trợ nâng cao trình độ văn hóa đối với người lao động có nhu cầu đi XKLĐ nhưng chưa đáp ứng về trình độ văn hóa; (ii) Hỗ trợ đào tạo nghề, bồi dưỡng kiến thức cần thiết, hỗ trợ kinh phí khám sức khỏe làm visa, hộ chiếu và lý lịch tư pháp; (iii) Hỗ trợ cho vay tín dụng ưu đãi; (iiii) Hỗ trợ rủi ro khi người lao động làm việc ở nước ngoài và (iiiii) Hỗ trợ tư vấn giới thiệu việc làm cho người lao động sau khi kết thúc hợp đồng về nước.

b. Về kiến nghị hỗ trợ lãi suất bằng không và đơn giản hóa thủ tục hơn trong việc vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội

Về thủ tục vay tín dụng tại Ngân hàng chính sách xã hội, hiện nay Ngân hàng chính sách xã hội đang áp dụng quy trình, thủ tục vay vốn áp dụng chung cho tất cả các đối tượng thuộc diện đối tượng được vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội trên toàn quốc. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục làm việc với Ngân hàng Chính sách xã hội để tìm các biện pháp đơn giản hóa hơn nữa thủ tục cho vay đối với đối tượng người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Trong những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Nhà nước đẩy mạnh đưa lao động có tay nghề đi làm việc ở nước ngoài, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chỉ đạo các doanh nghiệp tăng cường khai thác các hợp đồng đưa lao động có tay nghề và trình độ cao đi làm việc ở nước ngoài, đồng thời triển khai các giải pháp để tạo nguồn lao động xuất khẩu. Trong đó, tăng cường năng lực đào tạo phát triển hệ thống dạy nghề quốc gia, triển khai một số chương trình hỗ trợ đào tạo lao động có tay nghề cao để đi làm việc ở nước ngoài, khuyến khích các doanh nghiệp xuất khẩu lao động mở các trường đào tạo hoặc liên kết với các trường đào tạo nghề để đào tạo nghề cho người lao động.

Thị trường lao động nước ngoài hiện nay có nhu cầu cao về lao động có nghề, đồng thời cũng có nhu cầu lao động phổ thông, lao động không đòi hỏi trình độ tay nghề cao. Vì vậy, một mặt chúng ta phải đẩy mạnh đào tạo nghề để có lực lượng lao động có kỹ năng và trình độ cao để từng bước đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động ngoài nước, trước mắt chúng ta cần tiếp tục đưa một bộ phận lao động không nghề hoặc có tay nghề thấp đi làm việc ở nước ngoài. Qua thời gian lao động ở nước ngoài, người lao động được học nghề và nâng cao trình độ tay nghề. Đồng thời, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp tăng cường đào tạo nghề cho người lao động để đáp ứng yêu cầu về chất lượng lao động của thị trường trong nước và thị trường lao động quốc tế. Hiện nay, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang cùng với các cơ quan, địa phương liên quan triển khai xây dựng một số trường, cơ sở tập trung đào tạo lao động để đi làm việc ở nước ngoài.

Nơi nhận:
- Như trên;
- Ủy ban Thường vụ QH;
- Ủy ban CVĐXH QH;
- Ủy ban VHGDTTN QH;
- Chủ nhiệm VPQH;
- Trưởng đoàn ĐBQH 63 tỉnh, thành phố;
- Bộ LĐTBXH: Bộ trưởng, các Thứ trưởng, Thủ trưởng các đơn vị: Cục VL, Vụ QLLĐNN;
- Lưu VT, TKTH.

BỘ TRƯỞNG




Nguyễn Thị Kim Ngân

Từ khóa: Công văn 2104/LĐTBXH-VP, Công văn số 2104/LĐTBXH-VP, Công văn 2104/LĐTBXH-VP của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Công văn số 2104/LĐTBXH-VP của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Công văn 2104 LĐTBXH VP của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, 2104/LĐTBXH-VP