QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH TÀI LIỆU CHUYÊN MÔN “HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ\r\nTHUẬT CHỤP ẢNH ĐÁY MẮT KHÔNG HUỲNH QUANG PHÁT HIỆN SỚM BỆNH VÕNG MẠC ĐÁI THÁO\r\nĐƯỜNG”

BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ

Căn cứ Luật Khám bệnh, chữa\r\nbệnh năm 2009;

Căn cứ Nghị định số\r\n75/2017/NĐ-CP ngày 20 tháng 6 năm 2017 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm\r\nvụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;

Theo đề nghị của Cục trưởng\r\nCục Quản lý Khám, chữa bệnh.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1.\r\nBan hành kèm theo Quyết định này tài liệu chuyên môn “Hướng\r\ndẫn quy trình kỹ thuật chụp ảnh đáy mắt không huỳnh quang phát hiện sớm bệnh\r\nvõng mạc đái tháo đường”.

Điều 2.\r\nTài liệu chuyên môn “Hướng dẫn quy trình kỹ thuật chụp ảnh\r\nđáy mắt không huỳnh quang phát hiện sớm bệnh võng mạc đái tháo đường”.

Điều 3.\r\nQuyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành.

Điều 4.\r\nCác ông, bà: Chánh Văn phòng Bộ, Chánh Thanh tra Bộ, Cục\r\ntrưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Cục trưởng và Vụ trưởng các Cục, Vụ thuộc Bộ\r\nY tế, Giám đốc các bệnh viện, Viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế, Giám đốc\r\nSở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Thủ trưởng Y tế các Bộ,\r\nNgành chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

HƯỚNG DẪN

QUY TRÌNH KỸ THUẬT CHỤP ẢNH ĐÁY MẮT KHÔNG HUỲNH QUANG PHÁT\r\nHIỆN SỚM BỆNH VÕNG MẠC ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
\r\n(Ban hành kèm theo Quyết định số 2557/QĐ-BYT ngày 20 tháng 9 năm 2022)

I. ĐẠI CƯƠNG

Là phương pháp dùng máy chụp ảnh\r\nđáy mắt để đánh giá hình ảnh tổn thương đáy mắt do bệnh đái tháo đường.

II. CHỈ ĐỊNH

Tất cả các trường hợp cần ghi lại\r\nhình ảnh đáy mắt (võng mạc, đĩa thị, mạch máu...) ở những người bệnh đái tháo\r\nđường.

III. CHỐNG\r\nCHỈ ĐỊNH

1. Tuyệt đối: không

2. Tương đối:

- Những trường hợp làm mờ đục\r\nmôi trường quang học: sẹo giác mạc, đục thể thủy tinh, đục dịch kính...

- Người bệnh không hợp tác và\r\nphối hợp.

- Người bệnh có bệnh lý toàn\r\nthân không ngồi được để thực hiện khám nghiệm.

IV. CHUẨN BỊ

1. Cơ sở và người thực hiện

- Cơ sở thực hiện: Các cơ sở\r\ntham gia khám chữa bệnh đái tháo đường và bệnh võng mạc đái tháo đường (VMĐTĐ)\r\ntừ tuyến huyện và tương đương trở lên.

- Người thực hiện: Bác sỹ\r\nchuyên khoa mắt hoặc Bác sỹ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh (CĐHA) hoặc Khúc xạ nhãn\r\nkhoa hoặc Kỹ thuật viên CĐHA (Cao đẳng trở lên).

- Người hỗ trợ: Điều dưỡng hoặc\r\nKhúc xạ nhãn khoa hoặc Kỹ thuật viên CĐHA.

2. Phương tiện cần thiết:

- Trang thiết bị: Máy chụp ảnh\r\nđáy mắt, máy in màu, máy tính có kết nối internet, máy in đen trắng.

- Vật tư tiêu hao: giấy ảnh, giấy\r\nin kết quả, bông, găng tay, khay sạch, hộp inox đựng dụng cụ, trụ cắm pince,\r\npince.

3. Thuốc:

- Thuốc tê bề mặt nhãn cầu.

- Thuốc giãn đồng tử.

4. Hóa chất: dung dịch vệ\r\nsinh tay.

5. Thời gian thực hiện:\r\n5 - 10 phút.

6. Người bệnh:

- Được giải thích về mục đích,\r\nyêu cầu của khám, chụp ảnh.

- Được giải thích về tác dụng của\r\nthuốc giãn đồng tử.

- Người bệnh được nhỏ thuốc\r\ngiãn đồng tử và thuốc tê bề mặt nếu mắt người bệnh kích thích (Tùy tình trạng\r\nngười bệnh hoặc loại máy chụp có thể không cần nhỏ giãn đồng tử).

- Người bệnh nhắm mắt chờ giãn\r\nđồng tử tối đa.

7. Hồ sơ bệnh án/ phiếu chỉ\r\nđịnh: Phiếu chỉ định theo quy định.

V. CÁC BƯỚC\r\nTIẾN HÀNH

1. Kiểm tra phiếu yêu cầu\r\nkhám nghiệm

Chẩn đoán bệnh, số lượng mắt và\r\nyêu cầu của bác sỹ gửi đến.

2. Kiểm tra người bệnh

- Đúng người.

- Đúng mắt.

- Đúng chỉ định.

3.Thực hiện kỹ thuật

- Chuẩn bị máy: khởi động máy,\r\nnhập dữ liệu người bệnh: tên, tuổi….

- Tư thế người bệnh:

+ Đối với máy cố định: người bệnh\r\nngồi trên ghế tỳ cằm sát trán vào giá đỡ, mắt nhìn thẳng vào máy.

+ Đối với máy cầm tay: người chụp\r\nngồi đối diện người bệnh. Người bệnh được hướng dẫn che từng mắt hoặc mắt chưa\r\nchụp nhìn vào tai người chụp (để lộ đĩa thị mắt cần chụp) hoặc nhìn thẳng (để\r\nchụp vùng hoàng điểm).

- Mắt người bệnh mở to nhìn vào\r\ntiêu điểm và chụp từng mắt.

- Khi đã đạt thông số chuẩn thì\r\nbấm chụp.

- Chụp ít nhất 2 ảnh cho mỗi mắt\r\n(1 ảnh đĩa thị, 1 ảnh võng mạc hậu cực).

- Lưu thông tin và truyền hình ảnh\r\nđến người nhận định kết quả.

Có thể chụp ảnh đáy mắt qua điện\r\nthoại thông minh gắn trên sinh hiển vi khám bệnh hoặc máy ảnh gắn trên sinh hiển\r\nvi khám bệnh hoặc trên dụng cụ chuyên biệt.

4. Nhận định kết quả

4.1. Nếu người bệnh được chụp ảnh\r\nbởi bác sỹ chuyên khoa CĐHA hoặc Khúc xạ nhãn khoa hoặc Kỹ thuật viên CĐHA (Cao\r\nđẳng trở lên) thì việc đọc kết quả và kết luận về phân giai đoạn bệnh VMĐTĐ\r\n(Không có bệnh VMĐTĐ; Bệnh VMĐTĐ không tăng sinh - nhẹ; Bệnh VMĐTĐ không tăng\r\nsinh - vừa; Bệnh VMĐTĐ không tăng sinh -nặng; Bệnh VMĐTĐ tăng sinh) như sau:

- Kết quả sẽ được đọc bởi người\r\nđọc cấp I là bác sỹ chuyên khoa CĐHA hoặc Khúc xạ nhãn khoa hoặc Kỹ thuật viên\r\nCĐHA (Cao đẳng trở lên) và được thẩm định bởi người đọc cấp II là bác sĩ chuyên\r\nkhoa mắt tại tuyến chụp ảnh.

+ Nếu kết quả phân giai đoạn bệnh\r\nVMĐTĐ của người đọc cấp I và người đọc cấp II giống nhau: thực hiện kết luận và\r\nquản lý bệnh VMĐTĐ theo quy trình.

+ Nếu kết quả phân giai đoạn bệnh\r\nVMĐTĐ của người đọc cấp I và người đọc cấp II khác nhau: hình ảnh sẽ được chuyển\r\ncho bác sĩ chuyên khoa mắt tại bệnh viện tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương để đọc\r\nkết quả và chẩn đoán xác định (Trong trường hợp hình ảnh không rõ ràng để chẩn\r\nđoán người bệnh có thể được chuyển về bệnh viện tuyến trên để khám chẩn đoán).

4.2. Nếu người bệnh được chụp ảnh\r\nbởi bác sỹ chuyên khoa mắt: kết quả sẽ được đọc và kết luận phân giai đoạn bệnh\r\nVMĐTĐ bởi bác sỹ chuyên khoa mắt đó. Trong trường hợp hình ảnh không rõ ràng,\r\nbác sỹ chuyên khoa mắt tại tuyến chụp ảnh có thể hội chẩn hình ảnh với bác sĩ\r\nchuyên khoa mắt tại bệnh viện tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương hoặc có thể chuyển\r\nngười bệnh về bệnh viện tuyến trên để khám, chẩn đoán.

VI. BIẾN CHỨNG\r\nVÀ XỬ LÝ

Người bệnh có dị ứng với các loại\r\nthuốc sử dụng trong quá trình làm khám nghiệm: dừng tiếp xúc với thuốc gây dị ứng,\r\nxử trí theo phác đồ điều trị dị ứng mắt.

Trong quá trình làm khám nghiệm\r\nnếu người bệnh lo lắng, hồi hộp, không phối hợp hoặc phối hợp kém thì phải hướng\r\ndẫn, giải thích, động viên kịp thời.