Qua các buổi làm việc của Lãnh đạo Tổng cục tại Cục Hải quan Tp. Hải Phòng và cục Hải quan Tp. Hồ Chí Minh tuần cuối tháng 9, đầu tháng 10 năm 2007, các đơn vị có phản ánh một số vướng mắc, Lãnh đạo Tổng cục có ý kiến chỉ đạo như sau:

1. Liên quan quy trình thủ tục hải quan đối với hàng xuất nhập khẩu thương mại theo Quyết định 874/QĐ-TCHQ ngày 15/5/2006 của Tổng cục hải quan:

1.1. Việc đăng ký tờ khai đối với hàng xuất khẩu:

- Việc đăng ký tờ khai hải quan yêu cầu các đơn vị thực hiện đúng quy định tại Điều 18 Luật Hải quan, Điều 9 Nghị định 154/2005/NĐ-CP ngày 15/12/2005 của Chính phủ. Về đề xuất phải có hàng hóa mới được đăng ký tờ khai hải quan, Tổng cục hải quan sẽ xem xét và kiến nghị khi sửa đổi Thông tư số 112/2005/TT-BTC ngày 15/12/2005 của Bộ Tài chính và kiến nghị sửa đổi các văn bản pháp luật có liên quan.

- Để có đối sách phù hợp với chủ hàng không chấp hành tốt pháp luật hải quan, lợi dụng ưu đãi luồng xanh, đối phó với luồng đỏ qua chế độ tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan 15 ngày kể từ ngày đăng ký để gian lận, buôn lậu. Các đơn vị cần chủ động áp dụng quản lý rủi ro, có biện pháp thích hợp để tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát đối với các trường hợp người khai hải quan đăng ký tờ khai hải quan mà chưa xác định lúc nào có hàng hóa để thông quan hoặc xin hủy tờ khai mà có nghi vấn.

1.2. Việc phân luồng và quyết định hình thức mức độ kiểm tra hải quan:

- Việc phân cấp cho Lãnh đạo Đội thuộc Chi cục (nơi có cấp độ) quyết định hình thức mức độ kiểm tra phải chờ sửa đổi Thông tư số 112/2005/TT-BTC ngày 15/12/2005 của Bộ Tài chính nếu được Bộ chấp thuận và sửa quy trình thủ tục hải quan ban hành kèm theo Quyết định số 874/QĐ-TCHQ dẫn trên.

- Việc luân chuyển và lưu giữ lệnh hình thức mức độ kiểm tra:

+ Lãnh đạo Chi cục Ký duyệt vào Lệnh đồng thời ghi kết quả hình thức, mức độ kiểm tra vào tờ khai hải quan (ô 30 tờ khai NK, ô 21 tờ khai xuất khẩu) theo quy định sử dụng tờ khai hải quan.

+ Lệnh hình thức, mức độ kiểm tra hải quan chỉ để luân chuyển nội bộ, không đặt vấn đề coi như tài liệu mật nêu tại Điểm 1.3 công văn số 5317/TCHQ-GSQL ngày 20/9/2007 của Tổng cục hải quan nữa. Tuy vậy, chủ hàng chỉ được biết hình thức, mức độ kiểm tra hải quan khi nhận lại tờ khai hải quan (bản của chủ hàng)

1.3. Tổng cục Hải quan đang tập hợp ý kiến tham gia của các đơn vị để sửa đổi Thông tư số 112/2005/TT-BTC ngày 15/12/2005 của Bộ Tài chính và quy trình thủ tục hải quan ban hành kèm theo Quyết định số 874/QĐ-TCHQ kể trên. Trong khi chưa có chỉ đạo khác, yêu cầu các đơn vị thực hiện theo đúng quy định hiện hành.

2. Quy trình thủ tục hải quan đối với doanh nghiệp chế xuất.

Thủ tục hải quan đối với doanh nghiệp chế xuất đã được hướng dẫn tại Thông tư 112/2005/TT-BTC ngày 15/12/2005 của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đang xây dựng văn bản hướng dẫn cụ thể một số Điểm và sẽ gửi các đơn vị vào tháng 11/2007.

3. Sử dụng kết quả đăng kiểm để phân loại xe ô tô:

Đăng kiểm là tổ chức giám định chuyên ngành. Việc sử dụng kết quả của tổ chức giám định chuyên ngành đã được hướng dẫn cụ thể tại Điểm 6, Mục I và Điểm 3.2, Mục II Thông tư liên tịch số 37/2001/TTLT/BKHCNMT-TCHQ ngày 28/6/2001 của Liên Bộ khoa học Công nghệ và Môi trường – Tổng cục Hải quan và Điểm III.3.1.c, Mục I, Phần B Thông tư 112/2005/TT-BTC ngày 15/12/2005 của Bộ Tài chính. Đơn vị cần giải thích cho Đoàn Thanh tra Chính phủ theo quy định tại các Thông tư nêu trên.

4. Việc bỏ tờ khai nguồn gốc xe ô tô nhập khẩu hoặc ủy quyền cho Lãnh đạo Chi cục ký tờ khai nguồn gốc:

Việc bỏ tờ khai nguồn gốc xe ô tô, xe hai bánh gắn máy nhập khẩu Tổng cục hải quan đã kiến nghị và Bộ Tài chính đã đồng ý về nguyên tắc. Hiện nay, Bộ Tài chính đang giao Tổng cục Thuế là đơn vị chủ trì cùng phối hợp với Tổng cục Hải quan bàn với các cơ quan có liên quan để xử lý vấn đề này. Trong khi chưa có chỉ đạo gì mới, yêu cầu các đơn vị tiếp tục thực hiện theo quy định hiện hành.

5. Quy định Điều kiện thành lập cảng biển quốc tế và ICD:

Đây là việc thuộc thẩm quyền của Bộ Giao Thông vận tải. Tổng cục hải quan sẽ có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính và Bộ Giao thông vận tải về vấn đề này.

6. Về việc bỏ xác nhận thực xuất:

Tổng cục Hải quan đã tập hợp ý kiến của đa số các Cục hải quan địa phương đề nghị bỏ xác nhận thực xuất trình Bộ Tài chính. Tuy vậy, Lãnh đạo Bộ đã có chỉ đạo xác nhận thực xuất là chức năng nhiệm vụ của cơ quan Hải quan, phải cải tiến bằng biện pháp phù hợp để tiếp tục thực hiện việc xác nhận thực xuất. Việc này, Tổng cục đang xử lý trong dự thảo sửa đổi Thông tư số 112/2005/TT-BTC, sau đó sẽ có hướng dẫn cụ thể. Hiện tại các đơn vị tiếp tục thực hiện việc xác nhận thực xuất theo quy định hiện hành.

7. Về đại lý làm thủ tục hải quan:

- Vừa qua Tổng cục đã tập hợp các ý kiến nêu khó khăn, vướng mắc, yếu kém trong triển khai hoạt động đại lý hải quan tại một số cuộc họp:

+ Họp nhóm với một số Cục Hải quan địa phương (Hà Nội, Hải Phòng) và một số doanh nghiệp, đại lý hải quan tại Tổng cục Hải quan ngày 4/6/2007.

+ Họp nhóm 1 số hải quan địa phương (Hải quan thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, Cần Thơ, một số doanh nghiệp) và đại lý hải quan tại Hải quan thành phố Hồ Chí Minh ngày 6/6/2007.

+ Lấy ý kiến các đơn vị qua giao ban cụm miền Bắc, miền Trung, miền Nam tháng 6/2007.

+ Làm việc với Phòng Thương mại và Công Nghiệp Việt Nam, với một số đại lý Hải quan tại Hải Phòng và Hà Nội.

Từ đó đã thống nhất kiến nghị sửa đổi Thông tư số 73/2005/TT-BTC ngày 5/9/2005 để xử lý vướng mắc và có chế độ ưu tiên cụ thể đối với đại lý Hải quan và doanh nghiệp làm thủ tục hải quan qua đại lý Hải quan; xác định lại trách nhiệm và các việc phải làm của cơ quan hải quan.

- Ngày 15/10/2007 Tổng cục đã trình Bộ Tài chính, nếu được Bộ chấp thuận thì trong tháng 11/2007 Tổng cục sẽ tổ chức Hội nghị chuyên đề nhằm triển khai mở rộng hoạt động đại lý Hải quan./.