THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ PHẠM MINH CHÍNH TẠI CUỘC HỌP VỀ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN NHIỆM VỤ CỦA BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN, CÁC KHÓ KHĂN, VƯỚNG MẮC VÀ NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM THỜI GIAN TỚI

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

Những năm qua, đặc biệt là trong nhiệm kỳ 2016-2020, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đã đạt được nhiều thành tích, kết quả nổi bật: Bộ đã đổi mới tư duy, bám sát diễn biến tình hình để chủ động tham mưu, chỉ đạo sản xuất; tập trung làm tốt công tác xây dựng thể chế, đề xuất cấp thẩm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành để góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và huy động nguồn lực cho phát triển; xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại nông nghiệp gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và xây dựng nông thôn mới; hệ thống kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn được quan tâm đầu tư nâng cấp, từng bước hiện đại hóa; hệ thống tổ chức sản xuất, kinh doanh từng bước được hoàn thiện, phù hợp hơn với kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, từng bước tham gia vào chuỗi giá trị nông sản toàn cầu; chủ động thúc đẩy chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp. Nhờ đó, giai đoạn 2016-2020 toàn bộ 15/15 chỉ tiêu tăng trưởng chủ yếu của ngành đều đạt và vượt mục tiêu đề ra, năm 2020 xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 41,5 tỷ USD, xây dựng nông thôn mới đạt 62% về đích sớm trước 2 năm, thu nhập bình quân của người dân nông thôn đạt 43 triệu đồng/người, tăng 1,92 lần so với đầu nhiệm kỳ. Những thành quả đạt được đó của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn góp phần làm cho diện mạo, cảnh quan, môi trường nông thôn được cải thiện rõ rệt, đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn ngày càng được nâng cao. Công tác xây dựng Đảng, tổ chức, cán bộ, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được quan tâm; tinh giản bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của ngành đã được triển khai thực hiện theo tinh thần các Nghị quyết số 18-NQ/TW, số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương.

- Nông nghiệp phát triển chưa ổn định, bền vững, phụ thuộc vào thiên tai, thời tiết, thị trường tiêu thụ, trong khi thị trường xuất khẩu ngày càng khó khăn; dự báo cung cầu, thị trường còn hạn chế, công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch chưa phát triển mạnh nên vẫn còn tình trạng được mùa mất giá, giải cứu nông sản.

- Cơ giới hóa, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp chưa phổ biến, năng suất lao động, giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp còn thấp, thu nhập của người nông dân còn khoảng cách rất lớn so với khu vực đô thị, đời sống của phần lớn hộ nông dân còn khó khăn. Chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp chưa cao, công tác quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm các mặt hàng nông lâm thủy sản và vật tư nông nghiệp còn bất cập.

- Tư duy, phong cách, lề lối làm việc, tổ chức công việc, nguồn nhân lực chất lượng cao, chưa chuyển đổi nhiều và chưa tương xứng với tình hình chuyển đổi của đất nước, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra. Hạ tầng phục vụ phát triển nông nghiệp còn manh mún, chia cắt, khả năng liên kết vùng chưa cao, kết nối tổng thể, liên thông, chưa đáp ứng được đòi hỏi của nền sản xuất hàng hóa quy mô lớn.

II. MỤC TIÊU, ĐỊNH HƯỚNG, NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM

2. Quan điểm, định hướng phát triển ngành nông nghiệp:

- Tập trung chuyển đổi mô hình tăng trưởng, chuyển tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp, từ chuỗi liên kết cung ứng nông sản sang liên kết giá trị ngành hàng, chuyển từ nền nông nghiệp sản lượng cao sang nông nghiệp công nghệ cao, sinh thái, trách nhiệm, bền vững, khởi tạo chuyển đổi số, chuyển từ phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành, từ đơn giá trị sang tích hợp đa giá trị, từ hỗ trợ đầu vào sang vừa hỗ trợ đầu vào, vừa chú trọng hỗ trợ, kết nối đầu ra, quan tâm phát triển thị trường xuất khẩu đi đối với chú trọng phát triển thị trường nội địa.

- Tăng cường phân cấp, phân quyền, đi đối với đẩy mạnh kiểm tra, giám sát. Bộ cần làm tốt công tác quản lý nhà nước, tập trung quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, cơ chế, chính sách, xây dựng các công cụ quản lý, kiến tra, giám sát việc thực hiện.

- Khai thác, sử dụng, quản lý đúng quy định nhưng thực hiện phải linh hoạt, hiệu quả đất nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất nông nghiệp; chú trọng hiệu quả khai thác trên đất.

Thống nhất với các nhiệm vụ được đề cập tại báo cáo của Bộ, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động cần chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, phát huy thành tích, khắc phục hạn chế để ngành nông nghiệp tiếp tục phát triển nhanh và bền vững. Đề nghị thời gian tới cần tập trung một số nhiệm vụ sau:

- Tập trung rà soát hoàn thiện thể chế, xây dựng cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, có giải pháp cụ thể tháo gỡ những nút thắt về chính sách tạo động lực mới cho phát triển nông nghiệp hàng hóa và xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh xã hội hóa, phân cấp mạnh mẽ đi đối với tăng cường kiểm tra, giám sát, nguyên tắc là việc gì doanh nghiệp, người dân làm được, làm tốt hơn thì để doanh nghiệp, người dân làm, việc gì địa phương làm được và làm tốt hơn thì để địa phương làm, Bộ tập trung quản lý vĩ mô, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế chính sách huy động nguồn lực, tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát.

- Tổ chức lại sản xuất, phát triển các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, hiệu quả gắn với quá trình chuyển đổi số, kinh tế số, phát triển mạnh mẽ, hợp lý, phù hợp hệ thống hợp tác xã, gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp; tổng kết, sơ kết để xây dựng lý luận và thực tiễn về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, bám sát thực tiễn, nhu cầu thị trường, nhân rộng các mô hình hiệu quả cao, cách làm hay để góp phần điều chỉnh sản xuất phù hợp nhằm mang lại giá trị gia tăng và thu nhập cho người sản xuất.

- Đổi mới công tác khuyến nông, làm tốt dự báo cung cầu, thông tin về tình hình thị trường, kết nối giữa người sản xuất với tiêu dùng, tranh thủ lợi thế từ các FTAs, nhất là EVFTA, CTPPP để cơ cấu lại thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào một số thị trường, tháo gỡ rào cản để thâm nhập thị trường, coi trọng thị trường nội địa, đưa hàng hóa từ nông thôn về thành thị, xây dựng thương hiệu nông sản.

- Phát triển công nghiệp, dịch vụ và ngành nghề ở nông thôn để chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao chất lượng đào nghề cho nông dân, chuyển dịch lao động nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ để từng bước thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị.

- Hoàn thiện thủ tục, trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư và triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, gắn với phát triển kinh tế nông thôn, tạo điều kiện nâng cao đời sống, thu nhập của người dân, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của từng vùng miền, gắn với đô thị hóa, tránh làm theo phong trào, hình thức, lãng phí; xác định rõ mục tiêu, đối tượng, phạm vi, nội dung của Chương trình, tránh chồng chéo, trùng lắp với các Chương trình, đề án khác, tập trung ưu tiên hỗ trợ các xã, huyện chưa đạt chuẩn nông thôn mới.

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, thiên tai, chủ động chỉ đạo sản xuất và triển khai ứng phó thiên tai kịp thời, hiệu quả, không để bị động, bất ngờ, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra; chủ trì, cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo, triển khai thực hiện Dự án di dời dân cư tại các khu vực có nguy cơ sạt lở đất, lũ ống, lũ quét để bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho người dân.

- Làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, đi đôi với siết chặt kỷ luật, kỷ cương, xử lý nghiêm các sai phạm; kịp thời động viên, khen thưởng những tấm gương tốt, những người làm việc hiệu quả, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám nói vì sự nghiệp chung, tạo môi trường khuyến khích đổi mới sáng tạo.

1. Về cơ chế, chính sách chung

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Dân tộc và các cơ quan có liên quan khẩn trương tiếp thu ý kiến thành viên Chính phủ (sau khi có ý kiến của các thành viên Chính phủ), hoàn thiện thủ tục để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV (tháng 7 năm 2021).

Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong quá trình tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013 và xây dựng dự án Luật Đất đai sửa đổi.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng Đề án cụ thể và dự thảo Nghị quyết để trình Chính phủ theo quy định; đối với đề xuất xây dựng Nghị định, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các địa phương chủ động cân đối bố trí nguồn lực để thực hiện quy định tại Nghị định số 57/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

d) Về tổng kết thực hiện chính sách tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn và xây dựng Nghị định mới thay thế Nghị định số 55/2015/NĐ-CP.

đ) Về xây dựng Đề án mới về cơ chế, chính sách thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn sang phi nông nghiệp... và đào tạo nghề cho nông dân.

2. Về phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương

Các Bộ: Ngoại giao, Quốc phòng và các địa phương có biển cần chủ động phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quyết liệt thực hiện các biện pháp để giải quyết dứt điểm việc gỡ “Thẻ vàng” của EC, tránh để kéo dài ảnh hưởng đến xuất khẩu thủy sản.

Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ: Ngoại giao, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ động giải quyết theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao.

Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo Tổng cục Thống kê làm việc trực tiếp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thống nhất phương pháp, cách tính tăng trưởng của ngành nông nghiệp.

Giao Bộ Xây dựng làm việc trực tiếp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xử lý các vướng mắc (nếu có), khẩn trương trình cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 theo quy định; Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để xem xét cơ chế tài chính xây dựng trụ sở, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Việc di dời dân cư ra khỏi khu vực có nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất, lũ ống, lũ quét là rất cần thiết, giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng dự án cụ thể, báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương rà soát tổng thể, toàn diện và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 8 năm 2021.