Căn cứ Kế hoạch số 540/KH-UBND ngày 14 tháng 5 năm 2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai về việc tiếp tục biên soạn và tổ chức thực hiện nội dung giáo dục địa phương trong Chương trình giáo phổ thông mới; Quyết định số 506/QĐ-UBND ngày 03 tháng 6 năm 2021 về việc quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Gia Lai trong chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Theo đề nghị của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Gia Lai.
QUYẾT ĐỊNH:
1. Khung Chương trình giáo dục địa phương tỉnh Gia Lai cấp Tiểu học;
3. Khung Chương trình giáo dục địa phương tỉnh Gia Lai cấp Trung học phổ thông.
- Như Điều 3; - Bộ Giáo dục và Đào tạo (b/c); - Thường trực Tỉnh ủy (b/c); - Thường trực HĐND tỉnh; - Ủy ban MTTQVN tỉnh; - Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; - Chủ tịch, các PCT UBND tỉnh; - Cổng thông tin điện tử UBND tỉnh; - CVP, đ/c Hoài PCVP UBND tỉnh; - Lưu: VT, KGVX.h
2. Ở cấp tiểu học, nội dung giáo dục địa phương được tích hợp trong Hoạt động trải nghiệm và trong dạy học các môn học khác. Ở cấp trung học cơ sở (THCS) và cấp trung học phổ thông (THPT), nội dung giáo dục địa phương có vị trí tương đương các môn học khác.
Nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai tuân thủ các quy định trong Chương trình tổng thể tại Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Chương trình giáo dục phổ thông, đồng thời nhấn mạnh một số quan điểm sau:
- Nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai là những vấn đề cơ bản về lịch sử hình thành và phát triển, truyền thống quê hương, lễ hội, nghệ thuật truyền thống, di tích lịch sử, danh nhân văn hóa; phong tục, tập quán; địa lí, dân cư, cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên; ngành nghề, làng nghề truyền thống của địa phương, các ngành kinh tế mũi nhọn, thị trường lao động; một số nội dung về kinh tế, xã hội, chính sách an sinh xã hội; giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống; xây dựng nếp sống văn minh, tôn trọng kỷ cương, pháp luật; bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học, ứng phó với biến đổi khí hậu tại địa phương.
- Nội dung GDĐP ở cấp THCS, THPT giúp học sinh có cơ hội tìm hiểu về tự nhiên, môi trường, văn hóa, xã hội, kinh tế của tỉnh Gia Lai, nhằm bổ trợ kiến thức cho học sinh địa phương trong quá trình học tập các ngành nghề trong tương lai.
Chương trình GDĐP hướng đến những nội dung gần gũi với cuộc sống hàng ngày, tạo điều kiện để học sinh vận dụng kiến thức khoa học vào thực tiễn, từ thực tiễn nhận thức rõ những vấn đề về văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế, môi trường giúp học sinh phát triển khả năng thích ứng trong một thế giới biến đổi không ngừng, khả năng chung sống hài hòa với thiên nhiên và bảo vệ môi trường để phát triển bền vững.
Chương trình được xây dựng theo hướng mở, không quy định chi tiết về nội dung dạy học mà chỉ quy định những yêu cầu cần đạt cho mỗi lớp; xác định khung kiến thức cơ bản, cốt lõi cần đạt, cho phép thực hiện mềm dẻo, linh hoạt tùy theo điều kiện, đặc điểm văn hóa, lịch sử, kinh tế, môi trường,.... của địa phương, đối tượng học sinh (học sinh vùng thuận lợi, khó khăn, học sinh có nhu cầu hỗ trợ đặc biệt,...).
1. Chương trình nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai nhàm trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về các vấn đề: Văn hóa, lịch sử truyền thống của địa phương; địa lý, kinh tế, hướng nghiệp của địa phương; chính trị-xã hội và môi trường của địa phương.
3. Tăng cường lính thực tiễn, trải nghiệm của học sinh, gắn kiến thức đã học trong nhà trường với những vấn đề đặt ra trên địa bàn tỉnh Gia Lai nói chung và nơi học sinh sinh sống nói riêng. Trên cơ sở đó, giúp học sinh khai thác, bổ sung vốn hiểu biết của mình về văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế, hướng nghiệp, chính trị - xã hội, môi trường của Gia Lai, sống hòa nhập, có trách nhiệm hơn trong việc tìm hiểu, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa của tỉnh Gia Lai và đất nước.
Nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai gồm có 03 nhóm vấn đề: Nhóm các vấn đề về văn hóa, lịch sử truyền thống của địa phương; nhóm các vấn đề về địa lí, kinh tế, hướng nghiệp của địa phương và nhóm các vấn đề về chính trị-xã hội, môi trường của địa phương. Đối với từng cấp học, 03 nhóm vấn đề trên được cụ thể thành những lĩnh vực như sau:
Cấp THCS, THPT được cụ thể hóa ở 07 lĩnh vực: Văn hóa, Xã hội, Lịch sử, Địa lí, Kinh tế, Môi trường, Hướng nghiệp;
- Mạch nội dung của lĩnh vực Văn hóa được sắp xếp từ việc giới thiệu một số yếu tố văn hóa dặc trưng của tỉnh Gia Lai đến việc hình thành những hiểu biết cơ bản ban đầu về văn hóa và những giá trị văn hóa trong đời sống kinh tế - xã hội của địa phương.
b) Cấp THCS và THPT
- Mạch nội dung của lĩnh vực Lịch sử:
+ Cấp TTHT: Mạch kiến thức được phát triển trên nội dung của tiến trình lịch sử cấp THCS, đi vào các chuyên đề chuyên sâu nhằm làm rõ những vấn đề lịch sử của địa phương trong tiến trình lịch sử dân tộc.
a) Cấp Tiểu học
- Mạch nội dung của lĩnh vực Kinh tế chủ yếu giới thiệu cho học sinh một số nghề ở tỉnh Gia Lai: Nghề dệt thổ cẩm, nghề làm nhạc cụ truyền thống, nghề đan lát, nghề trồng rau, nghề nuôi ong.
- Mạch nội dung của lĩnh vực Địa lí được sắp xếp theo logic không gian là chủ đạo, đi từ địa lí tự nhiên tỉnh Gia Lai đến địa lí dân cư và địa lí kinh tế tỉnh Gia Lai.
- Mạch nội dung của lĩnh vực Hướng nghiệp được sắp xếp từ hoạt động tìm hiểu nghề nghiệp đến hoạt động rèn luyện phẩm chất, năng lực phù hợp với định hướng nghề nghiệp và hoạt động lựa chọn hướng nghề nghiệp và lập kế hoạch học tập theo định hướng nghề nghiệp.
a) Cấp Tiểu học
- Mạch nội dung của lĩnh vực Môi trường được thiết kế với những nội dung bao gồm: Vệ sinh môi trường, nguồn nước sạch, bảo vệ môi trường... Từ đó, học sinh có thể vận dụng các kiến thức đã học để bảo vệ môi trường, biết làm những việc giúp cho môi trường xung quanh được tốt hơn.
- Mạch nội dung của lĩnh vực chính trị-xã hội:
+ Cấp THPT: Tiếp nối mạch nội dung giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống kĩ năng sống ở cấp THCS, lĩnh vực chính trị - xã hội cấp THPT tập trung giáo dục, tuyên truyền về các chính sách an sinh xã hội tại địa phương, qua đó góp phần giáo dục tư tưởng, đạo đức và ý thức trách nhiệm của học sinh.
Nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể.
Năng lực đặc thù của mỗi lĩnh vực trong từng vấn đề của nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai được trình bày cụ thể như sau:
- Cấp Tiểu học:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Mô tả được một số nét chính về lễ hội, ẩm thực, trang phục và kiến trúc đặc sắc của địa phương.
+ Về lịch sử
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Biết mô tả một số nét chính về các nhân vật lịch sử, di tích lịch sử.
- Cấp THCS:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Từ lớp 6 đến lớp 9 các em được nhận biết về: danh lam thắng cảnh, kiến trúc, trang phục, ẩm thực, âm nhạc, lễ hội, phong tục tập quán, tiếng nói và chữ viết... của các dân tộc tỉnh Gia Lai.
- Vận dụng kiến thức về văn hóa đã được học và trải nghiệm thực tế để nhận biết, suy luận, định hướng bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, biết giới thiệu các giá trị văn hóa của địa phương.
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Trình bày bối cảnh lịch sử địa phương, những nhân tố tác động đến sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử, quá trình lịch sử ở địa phương; giải thích được kết quả của sự kiện, diễn biến chính của sự kiện lịch sử.
- Bước dầu giải thích được mối quan hệ giữa các sự kiện lịch sử, mối quan hệ tác động qua lại của các sự kiện, hiện tượng với hoàn cảnh lịch sử địa phương.
- Cấp THPT:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Hiểu biết cơ bản về: Mỹ thuật dân gian, văn học dân gian; hiểu biết một số đặc trưng cơ bản văn hóa tộc người Jrai, Bahnar.
- Biết và chứng kiến hoặc tham gia thực hành một số sinh hoạt văn hóa địa phương như: điêu khắc gỗ dân gian, tạo hoa văn cơ bản của người Bahnar, Jrai; tóm tắt nội dung một số sử thi Bahnar; Tập phân tích một số tác phẩm văn học dân gian địa phương.
+ Về lịch sử
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Tái hiện và trình bày được dưới hình thức diễn trình các sự kiện, nhân vật, quá trình lịch sử từ đơn giản đến phức tạp; xác định được các sự kiện lịch sử trong không gian và thời gian cụ thể.
- Đưa ra được những ý kiến nhận xét, đánh giá của cá nhân về các sự kiện, nhân vật, quá trình lịch sử địa phương trên cơ sở nhận thức và tư duy lịch sử; hiểu được sự tiếp nối và thay đổi của lịch sử địa phương; biết suy nghĩ theo những chiều hướng khác nhau khi xem xét, đánh giá, hay đi tìm câu trả lời về một sự kiện, nhân vật, quá trình lịch sử.
b) Các vấn đề về địa lý, kinh tế, hướng nghiệp của địa phương
+ Về địa lí
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Nhận biết được lợi ích của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đối với cuộc sống của con người.
+ Về kinh tế
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Cấp THCS:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Đánh giá tác động của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên tới sự phân bố dân cư và sản xuất.
- Thực hiện chủ đề học lập khám phá từ thực tiễn, có khả năng hình thành và phát triển ý tưởng về một chủ để học tập khám phá từ thực tiễn; có khả năng trình bày kết quả một bài tập dự án của cá nhân hay của nhóm.
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Định hướng không gian và tương lai của các ngành nghề.
- Có thái độ ứng xử đúng đắn với môi trường tự nhiên và các vấn đề kinh tế - xã hội.
+ Về hướng nghiệp
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Hiểu được vai trò của các hoạt động kinh tế trong đời sống xã hội.
- Lập kế hoạch về nghề nghiệp tương lai.
- Kĩ năng ra quyết định và lập kế hoạch học tập theo định hướng nghề nghiệp.
+ Về địa lí
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
Nhận thức địa lí
- Tôn trọng quy luật của tự nhiên để biết ứng xử với tự nhiên, phù hợp với yêu cầu phát triển xã hội và môi trường.
Kỹ năng địa lí
- Xây dựng được kế hoạch học tập thực địa; sử dụng được những kĩ năng cần thiết để thu thập tài liệu sơ cấp ngoài thực địa: quan sát, quan trắc, chụp ảnh thực địa, phỏng vấn, vẽ lược đồ, sơ đồ,... trình bày được những thông tin thu thập được từ thực địa.
+ Về kinh tế
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Định hướng được không gian và hướng phát triển các ngành kinh tế.
+ Về hướng nghiệp
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Điều chỉnh bản thân và đáp ứng với sự thay đổi.
- Thực hiện kế hoạch và điều chỉnh hoạt động.
- Hiểu biết và rèn luyện phẩm chất, năng lực liên quan đến nghề nghiệp.
c) Các vấn đề về chính trị-xã hội và môi trường của địa phương
+ Về xã hội:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
+ Về môi trường:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Nhận xét được những ảnh hưởng tốt, xấu của môi trường xung quanh tới cuộc sống của con người.
- Có thái độ và hành vi ứng xử thích hợp để giữ gìn, bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
+ Về chính trị - xã hội:
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Nhận biết được mục đích, nội dung, phương thức giao tiếp và hợp tác trong việc đáp ứng các nhu cầu của bản thân và giải quyết các vấn đề học tập, sinh hoạt hằng ngày
- Xác định được lí tưởng sống của bản thân; lập được mục tiêu, kế hoạch học tập và rèn luyện; xác định được hướng phát triển của bản thân.
- Bước dầu biết cách thu thập, xử lí thông tin để tìm hiểu một số hiện tượng, sự kiện, vấn đề phù hợp với tư tưởng, đạo đức, pháp luật, kĩ năng sống, lứa tuổi và đề xuất hướng giải quyết.
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Hiểu được tầm quan trọng của bảo tồn đa dạng sinh học tại Gia Lai.
- Phân tích được thực trạng, nguyên nhân ô nhiễm môi trường tại địa phương.
- Có thái độ và hành vi ứng xử thích hợp để bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời bảo vệ tính đa dạng sinh học.
+ Về chính trị - xã hội
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Tự điều chỉnh, nhắc nhở và giúp đỡ người khác trong thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
- Có khả năng thích ứng với những thay đổi của cuộc sống; khắc phục được những sai sót của bản thân trong việc thực hiện các kế hoạch.
- Có khả năng tham gia một số hoạt động về chính trị - xã hội tích cực, các chính sách an sinh xã hội, thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân trong các lĩnh vực đời sống chính trị - xã hội.
Thành phần năng lực
Mô tả chi tiết
- Giải thích được nguyên nhân, hậu quả của các vấn đề, hiện lượng liên quan đến môi trường.
a) Đề cao vai trò chủ thể học tập của học sinh, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc; tập trung rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, bồi dưỡng phương pháp học tập, năng lực tự học để học sinh có thể tiếp tục tìm hiểu, mở rộng vốn văn hóa cần thiết cho bản thân.
c) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, sử dụng hợp lí và có hiệu quả các thiết bị dạy học như: mô hình hiện vật, tranh lịch sử, ảnh, băng ghi âm lời nói của các nhân vật lịch sử,...; bản đồ, sơ đồ, các bản thống kê, so sánh,...; phim video; các phiếu học tập có các nguồn sử liệu; phần mềm dạy học,... nhằm minh họa bài giảng của giáo viên và hỗ trợ các hoạt động học tập của học sinh.
a) Phương pháp hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu
b) Phương pháp hình thành, phát triển các năng lực chung
- Năng lực giao tiếp và hợp tác được hình thành và phát triển ở học sinh thông qua việc phối hợp cùng các thành viên khác trong nhóm, trong lớp; thực hiện những nhiệm vụ được phân công trong học tập, thảo luận, nghiên cứu, tham quan dã ngoại, khảo sát thực địa,...
- Phương pháp hình thành, phát triển năng lực lĩnh vực văn hóa:
+ Lựa chọn những vấn đề cốt lõi để giảng dạy nhằm cho học sinh nhận diện được các giá trị cơ bản của văn hóa. Chú trọng phương pháp gợi mở để khơi gợi sự tìm tòi sáng tạo cho học sinh, tránh áp đặt theo chủ quan của người dạy. Khuyến khích các hình thức nghiên cứu, sưu tầm, thuyết trình, trình diễn trong quá trình dạy học. Chú trọng phương pháp thực hành và trải nghiệm hoạt động văn hóa.
Năng lực lịch sử của học sinh được hình thành, phát triển thông qua việc tổ chức, hướng dẫn học sinh đọc hiểu, giải mã các văn bản lịch sử (kênh hình, kênh chữ, hiện vật lịch sử,...), từ đó tái hiện quá khứ, nhận thức sự thật lịch sử, đưa ra suy luận, đánh giá về bối cảnh, nguồn gốc, sự tiến hoá của sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử và quá trình phát triển lịch sử; trở thành “người đóng vai lịch sử”, hay “người làm lịch sử” để khám phá kiến thức lịch sử, vận dụng sáng tạo những hiểu biết về lịch sử, văn hóa, xã hội Việt Nam và thế giới vào các tình huống học tập và thực tiễn cuộc sống.
- Phương pháp hình thành, phát triển nàng lực lĩnh vực địa lí:
+ Để hình thành, phát triển năng lực địa lí cho học sinh, giáo viên hướng dẫn học sinh tham gia vào quá trình tìm kiếm, sắp xếp, phân tích thông tin bằng cách khai thác tri thức từ các nguồn tư liệu bản đồ, biểu đồ, sơ đồ, hình ảnh, số liệu,... kết hợp với quan sát thực địa; chú trọng phát triển tư duy không gian, với các câu hỏi: “Cái gì?”, “Ở đâu?”, “Như thế nào?”, “Các đặc trưng của một địa phương, quốc gia?”,...; khơi dậy và nuôi dưỡng trí tò mò, sự ham hiểu biết, khám phá của học sinh đối với thiên nhiên và đời sống xã hội, thái độ tích cực đối với phát triển bền vững; rèn luyện khả năng và thói quen liên hệ với thực tế địa phương, đất nước để phát triển tư duy địa lí;...
- Phương pháp hình thành, phát triển năng lực lĩnh vực lĩnh vực kinh tế:
- Phương pháp hình thành, phát triển năng lực lĩnh vực hướng nghiệp:
+ Tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho học sinh giao lưu, tác nghiệp và thể nghiệm ý tưởng như diễn đàn, đóng kịch, hội thảo, hội thi, trò chơi và các phương thức tương tự khác.
+ Tổ chức hoạt động tạo cơ hội cho học sinh tham gia các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học nhờ cảm hứng từ những trải nghiệm thực tế, qua đó đề xuất những biện pháp giải quyết vấn đề một cách khoa học. Nhóm hình thức tổ chức này bao gồm các hoạt động khảo sát, điều tra, làm dự án nghiên cứu, sáng tạo công nghệ, nghệ thuật và các phương thức tương tự khác.
- Phương pháp hình thành, phát triển năng lực lĩnh vực chính trị- xã hội:
+ Năng lực tự chủ và tự học được hình thành, phát triển ở học sinh thông qua việc tự tổ chức, quản lí các hoạt động học tập; tự tìm kiếm, tổ chức và phân tích nguồn thông tin, tri thức bổ sung. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo được hình thành, phát triển ở học sinh thông qua việc thực hiện các hoạt động học tập tích cực như: nghiên cứu tài liệu, thu thập và phân tích tư liệu, làm dự án nghiên cứu, thuyết trình, tranh luận,...
+ Tạo cho học sinh cơ hội huy động những hiểu biết, kinh nghiệm sẵn có để tham gia hình thành kiến thức mới. Chú ý tổ chức các hoạt động, trong đó học sinh có thể diễn đạt hiểu biết bằng cách riêng; vận dụng kiến thức đã được học để giải thích các sự vật, hiện tượng hay giải quyết vấn đề đơn giản; qua đó, kết nối được kiến thức mới với hệ thống kiến thức, đặc biệt kiến thức về môi trường và thiên nhiên.
+ Tạo cơ hội đề xuất hoặc tiếp cận với các tình huống thực tiễn, tìm kiếm, giải thích, trình bày thông tin, lập luận và đưa ra giải pháp trên cơ sở kiến thức, kĩ năng sống đã học; học sinh cần được quan tâm rèn luyện các kĩ năng: phát hiện vấn đề, lập kế hoạch nghiên cứu, giải quyết vấn đề (thu thập, trình bày thông tin, xử lí thông tin để rút ra kết luận), đánh giá kết quả giải quyết vấn đề, nêu giải pháp khắc phục hoặc cải tiến. Cần quan tâm sử dụng các bài tập đòi hỏi tư duy phản biện, sáng tạo (câu hỏi mở, nhiều cách giải, gắn kết với sự phản hồi trong quá trình học).
Đánh giá kết quả giáo dục trong nội dung GDĐP tỉnh Gia Lai phải bảo đảm các yêu cầu sau:
2. Cán cứ đánh giá là yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và nàng lực đặc thù của nội dung GDĐP được quy định trong Chương trình tổng thể và nội dung GDĐP.
4. Đa dạng hóa các hình thức đánh giá, tăng cường đánh giá thường xuyên đối với tất cả học sinh bằng các hình thức khác nhau: đánh giá qua việc quan sát các hoạt động trên lớp; hoạt động trải nghiệm; đánh giá qua hồ sơ học tập, sản phẩm học tập; đánh giá qua báo cáo kết quả thực hiện dự án học tập, báo cáo kết quả thực hành, bài thuyết trình về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập. Tạo điều kiện để học sinh được tham gia vào quá trình đánh giá kết quả giáo dục.
File gốc của Quyết định 580/QĐ-UBND năm 2021 phê duyệt Khung Chương trình giáo dục địa phương tỉnh Gia Lai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT đang được cập nhật.
Quyết định 580/QĐ-UBND năm 2021 phê duyệt Khung Chương trình giáo dục địa phương tỉnh Gia Lai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT