Thông báo hiệu lực của Bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác du lịch giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á - Ấn Độ

THÔNG BÁO

VỀ VIỆC ĐIỀU ƯỚC QUỐC TẾ CÓ HIỆU LỰC

Thực hiện quy định của Luật Ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế năm 2005, Bộ Ngoại giao trân trọng thông báo:

Bản ghi nhớ giữa Chính phủ các quốc gia thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Chính phủ nước Cộng hòa Ấn Độ về Tăng cường hợp tác du lịch, ký tại Ma-na-đô, In-đô-nê-xi-a ngày 12 tháng 01 năm 2012, có hiệu lực đối với Việt Nam và các Bên ký kết khác kể từ ngày 12 tháng 01 năm 2012.

Bộ Ngoại giao trân trọng gửi Bản sao Bản ghi nhớ theo quy định tại Điều 68 của Luật nêu trên./.

MEMORANDUM OF UNDERSTANDING

BETWEEN THE GOVERNMENTS OF THE MEMBER STATES OF ASSOCIATION OF SOUTHEAST ASIAN NATIONS AND THE GOVERNMENT OF THE REPUBLIC OF INDIA ON STRENGTHENING TOURISM COOPERATION

The Governments of Brunei Darussalam, the Kingdom of Cambodia, the Republic of Indonesia, the Lao People's Democratic Republic, Malaysia, the Republic of the Union of Myanmar, the Republic of the Philippines, the Republic of Singapore, the Kingdom of Thailand, and the Socialist Republic of Viet Nam, as Member States of the Association of Southeast Asian Nations (hereinafter referred to as “ASEAN") and the Government of the Republic of India (hereinafter referred to as "India") (hereinafter referred to singularly as "ASEAN" or "lndia” and collectively as "the Parties");

RECOGNISING the progress of the ASEAN-lndia Dialogue Relations which has been evolving over the past years and developed into a multi-faceted and dynamic partnership contributing to regional peace, mutual understanding and closer economic interaction;

EMPHASISING the need to strengthen, deepen and broaden cooperation in tourism between the Parties;

TAKING INTO ACCOUNT the importance of the Parties as partners and major source markets for tourism;

RECALLING the ASEAN-lndia Partnership for Peace, Progress and Shared Prosperity Agreement signed by the Parties' Leaders at the 3rd ASEAN-lndia Summit held on 30 November 2004 in Vientiane, Lao People's Democratic Republic, that agreed to facilitate travel and tourism between the Parties by developing links between tourist centres to enhance synergies of tourism destinations, and the ASEAN-lndia Plan of Action to implement the ASEAN-lndia Partnership for Peace, Progress and Shared Prosperity Agreement for the period of 2010-2015 adopted at the 8th ASEAN-lndia Summit on 30 October 2010 in Ha Noi, Viet Nam, that supported continued consultation between ASEAN and India to promote tourism cooperation; and

NOTING the ASEAN Tourism Agreement signed by the ASEAN Leaders at the Seventh ASEAN Summit held on 4 November 2002 in Phnom Penh, Cambodia, that agreed to cooperate with other countries, groups of countries and international institutions in developing human resources for tourism,

HAVE REACHED THE FOLLOWING UNDERSTANDING:

ARTICLE I. OBJECTIVES

The Parties will, subject to the provisions of this Memorandum of Understanding and the laws, rules, regulation and national policies from time to time in force in their respective countries, decide to:

(1) cooperate in facilitating travel and tourist visits;

(2) further strengthen a close tourism partnership;

(3) enhance mutual assistance for human resource development for the tourism sector; and

(4) take necessary steps for exploring avenues of cooperation and sharing of information.

ARTICLE II. AREAS OF COOPERATION

In fulfillment of the above objectives, as articulated in Article I, the respective Parties will, subject to the domestic laws, rules, regulations and national policies from time to time in force' and governing the subject matter in their respective countries, endeavour to take necessary steps to encourage and promote cooperation in the following areas:

(1) Share:

(a) best practices for the development of responsible and/or sustainable tourism as well as the development and structuring of joint tourism packages to increase tourism flow between the Parties; and

(b) resources and facilities in order to provide mutual assistance in tourism education and training for quality tourism development.

(2) Support and encourage:

(a) the participation of tourism stakeholders in travel marts, tourism exhibitions and festivals with emphasis on the Parties' tourism destinations and products;

(b) joint tourism marketing and promotional activities, including the activities carried out by the ASEAN Promotional Chapter for Tourism in India and similar initiatives of India in ASEAN countries; and

(c) crisis communications to protect the reputation and credibility of the relevant tourism organisations and/or tourist destination, by proactively providing accurate and timely information to key stakeholders.

(3) Promote and facilitate:

(a) the undertaking of tourism-related projects or other related activities on mutually agreed terms;

(b) travel and tourism between the Parties through joint promotion and tour packages linking tourist destinations; and

(c)cooperation among the National Tourism Organisations (hereinafter referred to as "NTOs") of ASEAN (hereinafter referred to as "ASEAN NTOs") and the NTO of India (hereinafter referred to as "India NTO") (hereinafter referred to collectively as "ASEAN+lndia NTOs") and the tourism industry, particularly travel agencies and tour operators, airlines, hotels and resorts.

(4) Exchange information pertaining to statistics and development strategies, investment opportunities and economic data in tourism, travel and hospitality sectors relevant to each other;

(5) Jointly organise seminars, workshops and face-to-face meetings, wherever possible, with a view to exploring and discussing new opportunities and avenues for the development and promotion of tourism; and

(6) Any other area or activity aiming at tourism cooperation to be mutually agreed from time to time by the Parties.

ARTICLE III. DESIGNATED AUTHORITIES

The designated authorities responsible for the implementation of this Memorandum of Understanding on behalf of ASEAN will be the ASEAN NTOs and on behalf of India will be the Ministry of Tourism, Government of the Republic of India.

ARTICLE IV. IMPLEMENTATION

For the purposes of implementing this Memorandum of Understanding, the Parties agree that:

(1) the areas of cooperation as specified in Article II will be conducted through joint projects and/or programmes as approved by the Parties and implemented by their respective agencies;

(2) subject to Article VII, participation of the private sector will be encouraged in the development and implementation of the work programmes on the Parties' cooperation in tourism; and

(3) they may conclude, as appropriate, implementation agreements or arrangements in the areas of cooperation specified in Article II.

ARTICLE V. INSTITUTIONAL ARRANGEMENTS

(1) The Meeting of ASEAN and India Tourism Ministers (hereinafter referred to "MATM+lndia") will be held annually or as mutually agreed to discuss the issues and developments of common interest and to set policy directions for cooperation in the tourism sector. The MATM+lndia will also consider, review and approve the policies and work programmes and/or plans as may be suggested by the Parties.

(2) The ASEAN+lndia NTOs will be the operating arm of MATM+lndia in the supervision, coordination, and review of programmes and policy directions set by the MATM+lndia. The ASEAN+lndia NTOs will meet at least once a year for this purpose.

(3) The ASEAN+lndia NTOs will:

(a) develop, coordinate and implement work programmes and/or plans to enhance cooperation in tourism, including the approval of the projects, programmes and activities;

(b) provide a mechanism to promote participation from the private or business sector and nongovernmental organisations; and

(c) establish necessary working groups with clear terms of reference and specific time frames to assist in the development and implementation of its policies and work programmes and/or plans. Experts from regional and international organisations in the tourism sector may also be invited for the purpose as agreed between the Parties.

(4) The ASEAN Secretariat will also assist the ASEAN+lndia NTOs in:

(a) carrying out their functions including technical support in the supervision, coordination and review of cooperation projects, programmes and activities; and

(b) coordinating and monitoring all approved projects, programmes and activities under the work programmes and/or plans with the relevant coordinating bodies and concerned focal points and/or agencies.

ARTICLE VI. FINANCIAL ARRANGEMENTS

The areas of cooperation under Article II of this Memorandum of Understanding will be funded by ASEAN-India Cooperation Fund and/or other funding sources, which will be mutually agreed upon by the Parties on a case-by-case basis subject to the availability of funds.

ARTICLE VII. PARTICIPATION OF THIRD PARTIES

The Parties may agree to invite the participation of a third party or parties in the joint projects, programmes and/or activities being carried out under this Memorandum of Understanding. In carrying out such joint projects, programmes and/or activities, the Parties will ensure that the third party or parties will comply with the provisions of this Memorandum of Understanding.

ARTICLE VIII. AMENDMENT

(1) ASEAN or India may request in writing an amendment of all or "any part of this Memorandum of Understanding.

(2) Any amendment agreed to by the Parties will be reduced into writing and will form part of this Memorandum of Understanding.

(3) Such amendment will come into effect on such date as may be determined by the Parties.

(4) Any amendment will not prejudice the rights and obligations arising from or based on this Memorandum of Understanding before and up to the date of such amendment.

ARTICLE IX. SETTLEMENT OF DISPUTES

Any difference or dispute between the Parties concerning the interpretation, implementation and/or application of any of the provisions of this Memorandum of Understanding will be settled amicably through mutual consultations and/or negotiations between the Parties through diplomatic channels, without reference to any third party or international tribunal.

ARTICLE X. FINAL PROVISIONS

(1) This Memorandum of Understanding neither creates nor is intended to create any enforceable rights or impose any legal obligations on the Parties.

(2) This Memorandum of Understanding is without prejudice to any tourism agreement concluded between any ASEAN Member State and India.

(3) This Memorandum of Understanding will not affect any rights and obligations under any bilateral agreement concluded between any ASEAN Member State and India.

(4) This Memorandum of Understanding will come into effect on the date of signature and will remain in effect for a period of five (5) years. Thereafter, this Memorandum of Understanding will be automatically extended for further periods of five (5) years.

(5) Notwithstanding anything in this Article, either Party may terminate this Memorandum of Understanding by notifying the other Party of its intention to terminate this Memorandum of Understanding by giving a notice in writing through diplomatic channels, at least three (3) months prior to its intended date of termination.

(6) The termination of this Memorandum of Understanding will not affect the implementation of ongoing projects, programmes and/or activities.

(7) The Memorandum of Understanding will be deposited with the ASEAN Secretary General and the Ministry of Tourism, India.

Done at Manado, Indonesia, this Twelfth Day of January in the Year Two Thousand and Twelve, in two original copies in the English language.

BIÊN BẢN GHI NHỚ

GIỮA CHÍNH PHỦ CÁC NƯỚC THÀNH VIÊN CỦA HIỆP HỘI CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á VÀ CHÍNH PHỦ NƯỚC CỘNG HÒA ẤN ĐỘ Về VIỆC TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC DU LỊCH

Các Chính phủBruneiDarussalam, VươngquốcCam-pu-chia, CộnghòaIn-đô-nê-xi-a, CộnghòaDân Chủ Nhân Dân Lào, Ma-lay-xi-a, CộnghòaLiênbangMyanmar, CộnghoàPhi-líp-pin, Cộng hoà Singapore, Vương quốc Thái Lan, và Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, làcác quốc gia thành viêncủaHiệp hội cácquốc gia Đông NamÁ(sau đây gọi tắt là"ASEAN") và Chính phủnước Cộng hoàẤn Độ (sau đây gọi tắt là"Ấn Độ") (sau đây gọi riêng là"ASEAN "hoặc" Ấn Độ"vàgọi chung là "các Bên ");

CÔNG NHẬNsự tiến bộ củaquan hệ đối thoạiASEAN-Ấn Độ đã mở ratrong những năm quavàphát triển thànhmộtmốiquanhệđốitácnhiều mặtvà năng động, đónggópcho hòa bình khu vực,hiểu biết lẫn nhauvàtương táckinh tếgần gũi hơn;

NHẤN MẠNHsự cần thiết phảicủng cố,tăng cường vàmởrộnghợp tác du lịchgiữa các Bên;

CÓ TÍNH ĐẾNtầm quan trọng củacác Bên như làcác đối tác vàthị trường nguồnquan trọng chodulịch;

NHẮC LẠIcácquan hệ đối tácASEAN-Ấn Độ vì Thỏa thuận Hòa bình, Tiến bộvàchia sẻThịnh vượng được kýbởilãnhđạocủa các BêntạiHội nghị thượng đỉnhASEAN- Ấn Độ lần 3được tổ chứcvào ngày 30-11-2004tạiVientiane đã đồng ýtạo điều kiện thuận lợi choviệc đi lại và du lịchgiữa các Bên bằng cáchpháttriểncácliênkếtgiữa các trung tâmdulịchđể nâng caosức mạnh tổng hợpcủa các điểm đếndulịch, Kế hoạch hành động ASEAN- Ấn Độ triển khaiquan hệ đối tácASEAN- Ấn Độ đối với Thỏa thuậnHòa bình,Tiến bộ vàchia xẻ Thịnh vượngchogiai đoạn2010-2015được thông qua tạihội nghị Thượng Đỉnh ASEAN-Ấn Độ 8 vàongày30 tháng mười năm 2010tạiHà Nội, ViệtNam,hỗ trợtư vấnliên tục giữa ASEANvà Ấn Độnhằmthúcđẩyhợp tác du lịch; và

GHI NHẬNThỏa thuận Du lịch ASEANcó chữ ký củacác nhà Lãnh đạoASEANtạiHội nghị Cấp cao ASEANlần thứ VIItổ chức vào ngày4 tháng 11 năm 2002tạiPhnômPênh, Campuchia,đãđồng ý hợp tácvới các nước khác, các nhóm nướcvà các tổ chứcquốctếtrong việc phát triểnnguồn nhân lực chodu lịch,

ĐÃ THÔNG QUA CÁC THỎA THUẬN SAU:

ĐIỀU 1. MỤC TIÊU

Các bên sẽ tuân theocác quy định củaBản ghi nhớ nàyvà pháp luật, quy tắc,quy định vàchính sách quốc giatheothời gian hiệu lựcở từng nước riêng biệt, đã quyết định:

(1) hợp táctrongviệctạo điều kiện thuận lợi cho việcđi lạivàthăm viếng du lịch;

(2) tăng cường hơn nữa quan hệ đối tácdu lịchchặt chẽ;

(3) tăng cườnghỗtrợlẫnnhauđể phát triểnnguồn nhân lựccho ngành du lịch; và

(4) thực hiện các bước cầnthiếtđểkhám phá các cáchhợp tác vàchia sẻ thông tin.

ĐIỀU 2. LĨNH VỰC HỢP TÁC

Để thực hiện những mục tiêu trên, nhưnêu trongĐiềuI, các Bêntươngứngsẽtheopháp luậttrongnước, các quy tắc, quy định vàchính sách quốc giacó hiệu lực theothời gian vàquản lýcácvấn đềở nước mình, nỗlựcđể có các bước cần thiếtđể khuyến khích vàthúc đẩy hợp táctrong các lĩnh vựcsauđây:

(1) Chia sẻ:

 (a) thực hiện tốt nhấtcho sự phát triểndu lịchcó trách nhiệm và/hoặcbền vữngcũng như phát triểnvà cấu trúc củacác góidu lịch chungđể tăng lượngkhách dulịchgiữa các Bên; và

(b) các nguồn lực vàcơsởvậtchấtđể cung cấphỗ trợ lẫn nhautrong lĩnh vực giáo dụcvà đào tạodulịchđể phát triểndulịchchấtlượng.

(2) Hỗ trợ và khuyến khích:

(a) sự tham gia của các bên liên quantới du lịch tạicácsiêu thịdu lịch, triển lãm dulịchvà lễ hộivớisự nhấn mạnh vềcác điểm du lịchvà các sản phẩmcủa các Bên;

(b) tiếp thịdu lịch chungvà các hoạt độngquảng bá,baogồmcảcác hoạt độngthực hiện bởiChươngKhuyến mạiASEANcho Du lịchở Ấn Độ vàcácsáng kiến ​​tương tựcủa Ấn Độ trongcác nước ASEAN; và

(c) Khủng hoảng truyền thông đểbảovệuy tín vàđộ tin cậy củacáctổ chức du lịchcó liên quan và/ hoặcđịa điểm du lịch, bằng cách chủ độngcung cấp thông tinchính xác và kịp thờichocác bên liên quan.

(3) Thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi:

(a) cam kết của cácdựánliênquanđếndu lịchhoặc các hoạt độngkhác có liên quanvềcác điều khoản hai bênđã đồng ý;

(b) đi lại và dulịchgiữa các Bênthôngquaviệc quảng bá chungvàcáctour du lịch trọn góiliênkếtcácđiểm du lịch; và

(c) hợp tácgiữa cácTổ chứcDu lịch Quốc gia(sau đây gọilà"TCDLQG”) của ASEAN(sau đây gọi tắt là" ASEANTCDLQG) vàTCDLQG của Ấn Độ (sau đây gọi tắt là"Ấn ĐộTCDLQG ") (sau đây gọi chung là"ASEAN+ Ấn ĐộTCDLQG) vàngành công nghiệpdu lịch, đặcbiệtlàcác cơ quan du lịchvàcông ty lữ hành, các hãng hàng không, khách sạn và khu nghỉ dưỡng.

(4) Trao đổi thông tin liên quan đếncácsố liệu thống kê vàchiếnlượcphát triển,cơ hội đầu tưvà dữ liệukinhtếtronglĩnh vựcdu lịch,lữ hành và khách sạncó liên quan đếnnhau;

(5) Phối hợp tổ chức hội thảo và cáccuộchọpmặt trực tiếp, bất cứ nơi nào cóthể, với mong muốnthămdòvà thảo luận vềcáccơ hội và cách thức mới cho sự phát triểnvàquảng bá du lịch; và

(6) Bất kỳlĩnh vựchoặc hoạt động khácnhằmhợp tác du lịchđượchai bên thoả thuậntheo thời giancủa các Bên.

ĐIỀU 3. CƠ QUAN ĐƯỢC CHỈ ĐỊNH

Cơ quan được chỉ định chịu trách nhiệm vềviệc thực hiệnBản ghi nhớ nàythaymặtchoASEANsẽlàTCDLQG của ASEANvàđạidiệnchoẤn Độsẽ là Bộ Du lịch, Chính phủCộng hòa Ấn Độ.

ĐIỀU 4. THỰC HIỆN

Đối với các mụcđíchthực hiệnBản ghi nhớ này, các Bên đồng ý rằng:

(1) các lĩnh vực hợp tácnhưquy định tạiĐiều IIsẽ được tiến hànhthôngquacácdự án chungvà / hoặcchươngtrìnhđã được phê duyệtcủa các Bênvà triển khai thực hiệnbởi các cơ quantương ứngcủahọ;

(2) Theo Điều 7,sựthamgiacủakhu vực tư nhânsẽ được khuyến khíchtrong việc phát triểnvà thực hiệncác chương trìnhlàmviệcvề hợp táccủa các Bêntrong ngành du lịch;

(3) họ có thể ký kết các thoả thuậnthựchiệnthích hợp,hoặcsắpxếptrong các lĩnh vựchợp tácquyđịnhtại Điều2.

ĐIỀU 5. SẮP XẾP TỔ CHỨC

(1) Hội nghị Bộ trưởng Du lịchASEAN và Ấn Độ(sau đây gọitắt là "HNBTDLA+Ấn Độ") sẽ được tổ chứcđịnh kỳ hàng năm hoặctheo thỏa thuận chungđể thảo luận vềcác vấn đề vàphát triểnlợi ích chungvàthiếtlậpcácđịnh hướng chính sáchhợp táctrong lĩnh vựcdulịch. HNBTDLA +Ấn Độcũng sẽcân nhắc,xem xét vàphêduyệtcác chính sách vàchương trình làm việcvà /hoặc các kế hoạchmà các Bên có thểđề nghị.

(2) ASEAN +TCDLQG Ấn Độsẽlàcánh tayđiềuhànhcủaHNBTDLA+Ấn Độ trong việc giám sát, phối hợp,và rà soátcác chương trình,định hướng chính sáchđược thiết lập bởicácHNBTDLA+Ấn Độ +. ASEAN +TCDLQG Ấn Độsẽ họp ít nhấtmỗi năm một lầncho mục đích này.

(3) ASEAN +TCDLQG Ấn Độsẽ:

(a) phát triển, điều phối và thựchiệncácchương trình làm việcvà / hoặckếhoạchtăng cường hợp tácvề du lịch,baogồmcảviệc phê duyệt các dự án, chương trìnhvà các hoạt động;

(b) cung cấp một cơchếđể thúc đẩysự tham gia củakhu vực tư nhân, kinh doanh và các tổ chứcphichínhphủ; và

(c) thành lập các nhóm làm việc cần thiếtvới các điều khoản rõ ràng củakhungtham chiếu vàthời gian cụ thểđể hỗ trợtrong việc phát triểnvà thực hiện cácchính sáchvàchương trình làm việcvà /hoặc kế hoạch. Cácchuyêngiatừ các tổ chứckhu vực và quốc tếtrong lĩnh vựcdulịchcũngcó thể được mờicho mục đích nàytheo thỏa thuận giữacác bên.

(4) Ban Thư ký ASEAN cũng sẽ hỗ trợASEAN +TCDLQG Ấn Độtrong:

(a) thực hiện chức năngbao gồm hỗ trợkỹthuậttrong việc giám sát, điều phối và xemxétcác dự án, chươngtrìnhvà các hoạt độnghợp tác; và

(b) điều phối và giámsáttất cả các dự án, chương trình và hoạtđộngđãđượcphêduyệt theochương trình làm việcvà / hoặckếhoạchphối hợpvới các cơ quanđầu mối có liên quan.

ĐIỀU 6. THU XẾP TÀI CHÍNH

Các lĩnh vực hợp táctheo quy định tại Điều2 củaBản ghi nhớ nàysẽ được tài trợbởiQuỹ Hợp tácASEAN-Ấn Độvà/ hoặcnguồn kinh phí khácsẽdo các Bênthoả thuậncủa các Bêntrêncơ sở từng trườnghợp cụ thểtùy thuộc vào sự sẵn có của quỹ.

ĐIỀU 7. THAM GIA CỦA CÁC BÊN THỨ BA

Các bên có thể thoả thuậnđể mờisự tham gia củamột hoặc các bênbên thứ batrongcác dự án, các chương trình và /hoặc các hoạt độngchung đượcthực hiện theoBản ghi nhớ này. Trong việc thựchiện các dự án, các chương trình và /hoặc các hoạt động chung, các Bên sẽ đảm bảo rằngmột hoặc các bênbên thứ basẽ tuân thủcácquy định củaBản ghi nhớ này.

ĐIỀU 8. SỬA ĐỔI

(1) ASEAN hoặcẤn Độ có thểyêucầubằng văn bảnsửađổi tất cảhoặcbất kỳ phần nàocủaBản ghi nhớ này.

(2) Bất cứ sửa đổi nào được thỏathuậncủa các Bênsẽ được rút gọn lạithành văn bảnvàsẽ là một phầncủaBản ghi nhớ này.

(3) Việc sửa đổi sẽcó hiệu lực vàongàycó thểđược xác định bởicác Bên.

(4) Việc sửa đổi sẽ khôngphương hại đến cácquyền và nghĩa vụphát sinh từ hoặcdựatrênBản ghi nhớ nàytrước vàđếnngàysửa đổi đó.

ĐIỀU 9. GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP

Bất kỳ sự khác biệt haytranhchấpgiữa các bênliên quan đến việcgiải thích,thựchiệnvà / hoặcáp dụng của bất kỳquy định củaBản ghi nhớ nàysẽđượcgiải quyết theo thỏa thuậnthôngquatham vấn lẫn nhauvà / hoặccáccuộcđàmphángiữa các bênthông qua các kênhngoạigiao, màkhôngcótàiliệuthamkhảocho bất kỳ bênthứba hoặc tòa ánquốc tế.

ĐIỀU 10. ĐIỀU KHOẢN CUỐI CÙNG

(1) Bản ghi nhớ này khôngtạo ravà cũng khôngnhằm mục đíchtạo ra bất kỳquyềnáp đặt bất kỳnghĩa vụ pháp lýnào đối với các Bên.

(2) Bản ghi nhớ này không gây phương hại đếnbất kỳ thỏa thuậndulịchđược ký kết giữabấtkỳNhà nướcthành viên ASEANvà Ấn Độ.

(3) Bản ghi nhớ này sẽ khôngảnhhưởngđếnbất kỳ quyền vànghĩa vụ theobất kỳ thỏa thuậnsongphươngđược ký kết giữabấtkỳNhà nướcthành viên ASEANvà Ấn Độ.

(4) Bản ghi nhớ này sẽ có hiệu lựctừ ngày kývàsẽ có hiệu lựctrong thời giannăm (5)năm. Sau đó,Bản ghi nhớ nàysẽđượctự động gia hạnthêmmột khoảng thời giannăm (5)năm nữa.

(5) Bất kể các qui định tại Điều này, hai Bên có thểchấmdứtBản ghi nhớ nàybằng cách thông báo choBên kiavề ý địnhchấmdứtBản ghi nhớ nàybằng vănbảnthông qua các kênhngoạigiao, ít nhất là ba (3)tháng trướcngày dự kiến chấm dứt.

(6) Việc chấm dứt củaBản ghi nhớ nàysẽ khôngảnhhưởngđếnviệc thực hiện cácdự án, chươngtrìnhvà /hoặc các hoạt độngđang triển khai.

(7) Biên bản ghi nhớ sẽđượcnộp lưu chiểu choTổngThư kýASEANvà BộDu lịch,ẤnĐộ.

Thực hiện tại Manado,In-đô-nê-xi-a vào ngàymười haithángGiêngnămHai NgànMười Hai với hai bản gốcbằng tiếng Anh.