QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH ĐỀ ÁN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THEO PHƯƠNG THỨC ĐA CẤP

BỘ TRƯỞNG BỘ CÔNG THƯƠNG

Nghị định số 98/2017/NĐ-CP ngày 18 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công Thương;

Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12 tháng 3 năm 2018 của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

ĐỀ ÁN

NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG HOẠT ĐỘNG BÁN HÀNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐA CẤP
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 1322/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương ngày 25 tháng 5 năm 2018)

Bán hàng đa cấp là một phương thức bán lẻ hàng hóa. Trong đó, thay vì bán tại các kênh bán lẻ truyền thống như chợ, cửa hàng, siêu thị…, doanh nghiệp bán hàng đa cấp sẽ bán trực tiếp hàng hóa cho người tiêu dùng thông qua một mạng lưới những người bán hàng, hay còn gọi là “nhà phân phối”. Người bán hàng sẽ được công ty trả hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác dựa trên doanh số bán hàng của mình và của mạng lưới bán hàng do mình xây dựng.

Ngay sau khi hoạt động bán hàng đa cấp xuất hiện tại Việt Nam, pháp luật đã có quy định đầu tiên điều chỉnh tại Luật Cạnh tranh năm 2004 và sau đó là Nghị định số 110/2005/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp. Trong thời gian qua, do các biểu hiện biến tướng xuất hiện ngày càng phức tạp và tinh vi, Nhà nước đã liên tục ban hành các văn bản quy phạm pháp luật mới để điều chỉnh theo hướng quản lý chặt chẽ, hạn chế các nguy cơ và tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế xã hội của hoạt động bán hàng đa cấp. Gần đây nhất, Quốc hội đã bổ sung tội danh mới để xử lý tội phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp vào Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) và Chính phủ đã ban hành Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Nghị định số 40/2018/NĐ-CP) thay thế Nghị định số 42/2014/NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.

Tuy nhiên, với đặc thù dễ bị lợi dụng trong khi nhận thức của nhiều người dân còn nhiều hạn chế như hiện nay, nguy cơ tiềm ẩn về việc lợi dụng hoạt động bán hàng đa cấp hay rộng hơn là phương thức kinh doanh đa cấp để trục lợi bất hợp pháp vẫn luôn hiện hữu. Chính vì vậy, để triển khai một cách hiệu quả, đồng bộ công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, cần phải có một kế hoạch chung để thực hiện thống nhất từ Trung ương đến địa phương.

II. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ ÁN

Đề án được ban hành với mục tiêu triển khai thống nhất, đồng bộ công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp từ Trung ương đến địa phương, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đảm bảo môi trường hoạt động cho các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp chân chính, đồng thời ngăn ngừa và hạn chế tối đa các biểu hiện tiêu cực, các thiệt hại về vật chất và tinh thần của người dân trước các hoạt động kinh doanh bất chính dựa trên phương thức bán hàng đa cấp.

Đề án đặt ra các mục tiêu cụ thể như sau:

- Nâng cao nhận thức của cộng đồng về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và pháp luật quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

- Đảm bảo tính nhất quán trong hoạt động thực thi pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp từ Trung ương đến địa phương;

- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nhằm hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

1. Công tác hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

Tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp cũng như chế tài xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo tính khả thi của các quy định được ban hành.

- Xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp nhằm đảm bảo sự phù hợp, thống nhất với quy định của Luật Cạnh tranh, Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, hạn chế tối thiểu khoảng trống pháp lý về chế tài xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Thời gian thực hiện: năm 2018.

- Thường xuyên rà soát, đánh giá, phát hiện, tổng hợp những chồng chéo, bất cập của các quy định pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp để kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện. Thời gian thực hiện: Hàng năm.

Cơ quan chủ trì: Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Vụ Pháp chế, Cục Quản lý thị trường (ở Trung ương), Sở Công Thương (ở địa phương).

2. Công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật kinh doanh theo phương thức đa cấp

- Hướng dẫn, đôn đốc các doanh nghiệp, tổ chức liên quan đến lĩnh vực kinh doanh theo phương thức đa cấp nắm bắt và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật;

2.2. Giải pháp

- Phổ biến kịp thời các quy định mới của các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp thông qua các biện pháp: xây dựng và đăng tải các bài viết giới thiệu pháp luật trên trang thông tin điện tử của Bộ Công Thương (www.moit.gov.vn), Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (www.vcca.gov.vn) và các Sở Công Thương; cung cấp thông tin cho các đơn vị báo chí, truyền thông về các quy định pháp luật mới về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp; tổ chức hội nghị giới thiệu, phổ biến pháp luật;

- Hướng dẫn, phổ biến pháp luật trong quá trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính;

- Tổ chức các hoạt động hỗ trợ pháp lý về pháp luật quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp theo đề xuất của doanh nghiệp, hiệp hội bán hàng đa cấp và các tổ chức liên quan.

- Cung cấp thông tin đồng thời giải thích, hướng dẫn để các đơn vị báo chí, truyền thông hiểu đúng và truyền tải đúng thông tin về pháp luật quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp cũng như công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

- Tổ chức các hội thảo, hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về kinh doanh theo phương thức đa cấp cho người dân tại các địa phương;

- Tổ chức cuộc thi thiết kế hoặc phát hành các video tuyên truyền về bán hàng đa cấp bất chính và đăng tải trên các kênh thông tin điện tử, mạng xã hội các phương tiện truyền thông;

2.3. Phân công thực hiện

Cơ quan phối hợp: Vụ Pháp chế, Văn phòng Bộ, Cục Quản lý thị trường, Tạp Chí Công Thương, Báo Công Thương, Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công Thương Trung ương; Hiệp hội bán hàng đa cấp; các cơ quan, đơn vị liên quan tại địa phương.

3. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

- Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực các cán bộ làm công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp ở Trung ương và địa phương.

3.2. Giải pháp

- Cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo, học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp khi có điều kiện;

- Xây dựng, phổ biến các tài liệu tập huấn về công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

Cơ quan chủ trì: Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (ở Trung ương), Sở Công Thương (ở địa phương);

Thời gian thực hiện: Hàng năm.

4.1. Nhiệm vụ

- Nâng cao vai trò giám sát của cơ quan quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại địa phương;

4.2. Giải pháp

- Theo dõi, giám sát việc đáp ứng điều kiện mới tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP của các doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định tại Nghị định 42/2014/NĐ-CP và Thông tư 24/2014/TT-BCT trong và sau thời gian chuyển tiếp 09 tháng kể từ thời điểm Nghị định 40/2018/NĐ-CP có hiệu lực; có biện pháp xử lý kịp thời đối với các doanh nghiệp chưa đáp ứng điều kiện mới nhưng vẫn hoạt động bán hàng đa cấp sau thời gian chuyển đổi.

- Xây dựng, ban hành Quy chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan tại địa phương trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại địa bàn;

- Tổ chức kiểm tra, đánh giá nguồn gốc xuất xứ, chất lượng hàng hóa của doanh nghiệp hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

- Phát hiện và chuyển hồ sơ xử lý hình sự đối với hành vi kinh doanh theo phương thức đa cấp không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hoặc không đúng nội dung giấy chứng nhận tại điều 217a Luật số 12/2017/QH14 ngày 20 tháng 6 năm 2017 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của bộ Luật hình sự số 100/2015/QH13.

Cơ quan chủ trì: Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Cục Quản lý thị trường (ở Trung ương); Sở Công Thương (ở địa phương).

Thời gian thực hiện: Hàng năm

5.1. Nhiệm vụ

5.2. Giải pháp

- Cung cấp tài khoản của trang thông tin điện tử về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp cho Sở Công Thương phục vụ việc trao đổi thông tin và phối hợp thực thi pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

5.3. Phân công thực hiện

Cơ quan phối hợp: Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Vụ Pháp chế, Thanh tra Bộ Công Thương; các cơ quan quản lý nhà nước liên quan tại địa phương.

IV. KINH PHÍ

2. Nguồn kinh phí thực hiện Đề án do ngân sách nhà nước bảo đảm và nguồn kinh phí huy động tài trợ khác (nếu có).

1. Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng:

- Theo dõi, đôn đốc các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện Đề án này, tổng hợp tình hình báo cáo Lãnh đạo Bộ.

3. Cục Quản lý thị trường chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tại các địa phương tiến hành kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo đa cấp theo thẩm quyền.