QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH ĐỀ ÁN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THEO PHƯƠNG THỨC ĐA CẤP GIAI ĐOẠN NĂM 2021 - 2025

BỘ TRƯỞNG BỘ CÔNG THƯƠNG

Nghị định số 98/2017/NĐ-CP ngày 18 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công Thương;

Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12 tháng 3 năm 2018 của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.

ĐỀ ÁN

NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG HOẠT ĐỘNG BÁN HÀNG THEO PHƯƠNG THỨC ĐA CẤP GIAI ĐOẠN NĂM 2021 - 2025
(kèm theo Quyết định số: 2837/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương ngày 05 tháng 11 năm 2020)

Trong những năm gần đây, công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại Việt Nam được đánh giá đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Từ diễn biến phức tạp của hoạt động bán hàng đa cấp gây nhiều tiêu cực cho vấn đề trật tự xã hội vào những năm 2016 trở về trước, Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan từ Trung ương tới địa phương đã thực hiện hàng loạt các biện pháp quản lý mạnh mẽ và đồng bộ để hạn chế nhiều tiêu cực của hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Về tổng thể, đến nay hoạt động bán hàng đa cấp đã và đang từng bước ổn định, không còn các vụ việc có hậu quả nghiêm trọng, doanh thu ngành tăng đều và các doanh nghiệp đã có những đóng góp nhất định vào ngân sách của Nhà nước.

(i) Các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh lĩnh vực bán hàng đa cấp được xây dựng và ban hành đúng kế hoạch, tiến độ. Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật trong quản lý hoạt động bán hàng đa cấp ngày càng hoàn thiện. Quá trình xây dựng văn bản có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị liên quan ở cấp Trung ương và địa phương;

(iii) Trình độ, năng lực của cán bộ, công chức thực hiện công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương từng bước được cải thiện thông qua các hoạt động đào tạo, tập huấn và qua việc trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ quản lý, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực bán hàng đa cấp;

(v) Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp ngày càng được đẩy mạnh, góp phần rút ngắn thời gian, nâng cao hiệu quả quản lý, phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế xã hội.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, do các điều kiện quy định cho doanh nghiệp đăng ký kinh doanh theo phương thức đa cấp được nâng cao và sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử, hoạt động kinh doanh đa cấp không phép và kinh doanh dịch vụ sử dụng mô hình trả thưởng đa cấp như đầu tư tài chính, tiền ảo, dịch vụ giáo dục, đào tạo, đặc biệt là hoạt động lợi dụng mô hình kinh doanh đa cấp để thực hiện các hoạt động huy động tài chính trái phép, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản… có xu hướng phát triển nhanh chóng, len lỏi tới từng đơn vị dân cư và thu hút người dân ở mọi lứa tuổi tham gia. Do vậy, công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp trong thời gian tới gặp rất nhiều những khó khăn và thử thách mới, cụ thể như sau:

- Thứ hai, hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép hoặc không có phép đã lôi kéo, dụ dỗ một bộ phận không nhỏ người dân tham gia. Do đó, các cơ quan quản lý cần có nhiều biện pháp tuyên truyền, phổ biến kiến thức, hiểu biết về hoạt động bán hàng đa cấp để nâng cao nhận thức của người dân hiệu quả hơn;

- Thứ tư, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động bán hàng đa cấp dù đã và đang từng bước được cải thiện nhưng vẫn cần được duy trì và nâng cấp liên tục, hướng đến tối đa hóa việc sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý, tiết kiệm thời gian và nguồn lực cho cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Việc vận hành trang thông tin điện tử về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp cần được duy trì thường xuyên, liên tục, đảm bảo cung cấp thông tin và kết nối dữ liệu giữa cơ quan quản lý ở Trung ương và địa phương. Việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến cũng cần đảm bảo tính liên tục và hướng đến thực hiện dịch vụ công trực tuyến ở mức độ cao hơn qua từng năm;

Nhằm duy trì các kết quả đã đạt được của Đề án 2018-2020, đồng thời xử lý những vấn đề do yêu cầu thực tế đã đặt ra, Bộ Công Thương tiếp tục ban hành Đề án nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp trong giai đoạn năm 2021-2025 (Đề án 2021-2025) để các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, cơ quan truyền thông cùng tham gia, phối hợp hành động nâng cao hiệu quả quản lý pháp luật kinh doanh theo phương thức đa cấp.

I. Mục tiêu chung

- Tăng cường sự phối hợp tích cực và đồng bộ của các cơ quan quản lý nhà nước các cấp: từ cấp Trung ương tới cấp tỉnh, thành phố; từ cấp tỉnh, thành phố tới các cấp quận, huyện, thị xã và các cấp đơn vị hành chính thấp hơn;

II. Mục tiêu cụ thể

- Thứ nhất, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp phù hợp với yêu cầu thực tế và sự phát triển của ngành;

- Thứ ba, cải tiến và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

- Thứ năm, nâng cao năng lực của cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

C. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP CỦA CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CẤP TRUNG ƯƠNG

1. Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý điều chỉnh lĩnh vực kinh doanh theo phương thức đa cấp

Cập nhật hoàn thiện các văn bản pháp luật về bán hàng đa cấp phù hợp với yêu cầu thực tiễn của hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Xử lý nghiêm minh đối với hành vi bán hàng đa cấp trái phép, đặc biệt đối với hành vi hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp không phép.

- Tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định tại Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12 tháng 3 năm 2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Thời gian thực hiện: năm 2021-2022);

- Sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Thông tư số 10/2018/NĐ-CP ngày 24 tháng 5 năm 2018 quy định chi tiết thi hành một số điều của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12 tháng 3 năm 2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Thời gian thực hiện: năm 2021-2022);

Điều 217a của Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp và đề xuất sửa đổi bổ sung nếu cần thiết (Thời gian thực hiện: năm 2023-2024).

2.1. Nhiệm vụ

- Truyền thông đầy đủ, chính xác về vai trò, hoạt động quản lý nhà nước, đặc biệt của Bộ Công Thương trong việc ổn định thị trường bán hàng đa cấp của các doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp trong thời gian qua;

2.1. Giải pháp

- Xây dựng và triển khai Kế hoạch truyền thông về công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Thời gian thực hiện: hàng năm);

- Tổ chức cuộc thi “Giải pháp tuyên truyền hiệu quả pháp luật bán hàng đa cấp tại địa phương” theo hình thức video chuyên đề, phóng sự ghi nhận các biện pháp tuyên truyền đã thực hiện hiệu quả tại các địa phương (Thời gian thực hiện: năm 2022 và năm 2024);

- Xây dựng và vận hành Fanpage Facebook Thông tin quản lý bán hàng đa cấp (Thời gian thực hiện: năm 2021);

- Xây dựng, phát triển, cập nhật Bộ tiêu chí “Tự đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật kinh doanh theo phương thức đa cấp và pháp luật liên quan khác” dành cho các đối tượng là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đa cấp (Thời gian thực hiện: hàng năm).

3.1. Nhiệm vụ

3.2. Giải pháp

- Nâng cấp, phát triển, hoàn thiện và tiếp tục vận hành ứng dụng điện thoại Thông tin quản lý bán hàng đa cấp tại Việt Nam (Thời gian thực hiện: hàng năm);

4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp

- Phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp;

- Phối hợp giữa các cơ quan liên quan để triển khai công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.

- Thực hiện hoạt động thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch (nếu có) và thanh tra, kiểm tra đột xuất khi cần thiết đối với các doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Thời gian thực hiện: hàng năm);

5. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp cho cán bộ ở Trung ương và cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

- Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cán bộ làm công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp ở Trung ương và cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;

- Tổ chức đánh giá và khen thưởng đối với các Sở Công Thương địa phương trong công tác quản lý nhà nước về bán hàng đa cấp tại địa bàn.

-Tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, pháp luật, kỹ năng, trình độ cho cán bộ, công chức thực hiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp ở cấp ở Trung ương và cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Thời gian thực hiện: hàng năm);

- Thường xuyên phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương để kịp thời nắm bắt, giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Thời gian thực hiện: hàng năm);

- Tổ chức tổng kết, đánh giá và khen thưởng các cơ quan quản lý tại địa phương đã giám sát và thực thi hiệu quả pháp luật bán hàng đa cấp tại địa bàn (Thời gian thực hiện: năm 2025).

Cơ quan chủ trì: Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng

Cơ quan phối hợp ngoài Bộ Công Thương: Bộ Công an (Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - A05; Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - C03); Bộ Y tế (Cục An toàn thực phẩm); Bộ Tài chính (Tổng Cục thuế); Bộ Thông tin và Truyền thông; Ủy ban Nhân dân các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương (Sở Công Thương, Cơ quan Công an); Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam; Các đơn vị báo chí, truyền hình, truyền thông trong cả nước.

I. Nhiệm vụ và giải pháp

1.1. Nhiệm vụ

- Đảm bảo áp dụng đúng, thống nhất các quy định pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại các địa bàn.

- Ban hành và hoàn thiện quy chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan tại địa phương trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 56 Nghị định 40/2018/NĐ-CP trên tất cả các địa phương trong cả nước.

- Thường xuyên phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương để kịp thời nắm bắt, giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp (Thời gian thực hiện: hàng năm);

2. Đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về pháp luật quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại địa phương

- Giúp người dân tại các địa phương hiểu đúng về hoạt động bán hàng đa cấp, phân biệt các hoạt động bán hàng đa cấp hợp pháp và bán hàng đa cấp trái pháp luật; Trách nhiệm, rủi ro pháp lý của các cá nhân khi lôi kéo, dụ dỗ người thân tham gia các hoạt động bán hàng đa cấp trá hình;

2.2. Giải pháp

- Xây dựng video chuyên đề, phóng sự ghi nhận về các ý tưởng tổ chức các hoạt động tuyên truyền pháp luật bán hàng đa cấp tại địa phương để tham gia cuộc thi “Giải pháp tuyên truyền hiệu quả pháp luật bán hàng đa cấp tại địa phương” (Thời gian thực hiện: năm 2022 và năm 2024)

- Sử dụng hiệu quả các phương tiện thông tin đại chúng tại địa phương để cảnh báo thường xuyên các hiện tượng các công ty đa cấp có dấu hiệu biến tướng, mở rộng phạm vi hoạt động tại các địa phương để đề cao cảnh giác cho người dân, đặc biệt đối với các đối tượng là sinh viên, người cao tuổi, người dân ở vùng nông thôn… (Thời gian thực hiện: hàng năm).

3.1. Nhiệm vụ

- Nâng cao trách nhiệm và vai trò thực thi pháp luật của cơ quan quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp tại mỗi địa bàn của địa phương;

3.2. Giải pháp

- Công khai thông tin kịp thời, chính xác, khách quan về kết quả thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp tham gia kinh doanh theo phương thức đa cấp trên địa bàn quản lý (Thời gian thực hiện: hàng năm);

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát để phát hiện, xử lý kịp thời hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hoặc không đúng nội dung giấy chứng nhận và chuyển hồ sơ xử lý hình sự đối với hành vi này theo quy định của pháp luật hình sự (Thời gian thực hiện: hàng năm).

- Cơ quan chủ trì: Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

- Cơ quan phối hợp tại Trung ương: Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Tổng Cục Quản lý thị trường.

I. Kinh phí

2. Nguyên tắc quản lý, sử dụng kinh phí:

- Kinh phí thực hiện Đề án của địa phương được giao trong dự toán ngân sách hàng năm của địa phương.

3. Dự kiến kinh phí:

- Kinh phí thực hiện Đề án của các địa phương do Sở Công Thương xây dựng kế hoạch, tổng hợp vào dự toán chi ngân sách nhà nước hàng năm, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

1. Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng:

- Theo dõi, đôn đốc và đánh giá kết quả các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện Đề án này, tổng hợp tình hình báo cáo Lãnh đạo Bộ.

3. Sở Công Thương các địa phương thực hiện báo cáo về tình hình triển khai Nhiệm vụ và Giải pháp của Cơ quan quản lý cấp địa phương tại Mục D của Đề án này về Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (định kỳ 01 năm/lần vào trước ngày 28 tháng 01 hàng năm) để tổng hợp báo cáo Lãnh đạo Bộ Công Thương./.

PHỤ LỤC

DỰ TOÁN CHI PHÍ TRIỂN KHAI NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP CỦA CƠ QUAN QUẢN LÝ CẤP TRUNG ƯƠNG TẠI MỤC C CỦA ĐỀ ÁN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THEO PHƯƠNG THỨC ĐA CẤP GIAI ĐOẠN NĂM 2021-2025
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2837/QĐ-BCT ngày 05 tháng 11 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc ban hành Đề án nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp giai đoạn năm 2021 - 2025)

Đơn vị tính: triệu đồng